phổ đức viết: nhà văn thế phong, con ngựa bất kham....
( bản thảo chưa đăng, hoặc in ấn )
Lời dẫn: .. chắc là khoảng năm 2000, tác giả Phổ Đức gủi bản thảo tới tôi :
" kính gửi: thi sĩ thế phong, lưu niệm với tất cả kính mến và qúy trọng của phổ đức ... "
đây là bản thảo, anh viết về một số nhà văn, thơ ở thời VNCH - ( viết về TP ở chương 96, tr. 1410 - 1424 ) hẳn bản thảo này khá nặng kí về dung lượng.
Giữa năm 1999, nhà văn Thanh Thương Hoàng (TTH ) đi định cư ở Huê Kỳ, viết thư về yêu cầu gửi bài, tác phẩm để in ấn . Tôi không chắc lắm , TTH nhận rồi, hồi âm yếu ớt, vậy là bản thảo của Phổ Đức vẫn chỉ là bản thảo .
Phổ Đức lại viết :' ...nhưng Thế Phong không phải là ..... nên.... tham quan cảnh đẹp Hà Nội rồi trở lại Saigon ...' ( tư liệu không chính xác ) .
Khi cho POST trên Blog Thằng Phài Gió , không chỉ riêng Phổ Đức, mà bài của tác giả khác, phẩm bình đúng , sai, khen, chê , tôi đều cho POST nguyên văn, tuyệt nhiên không một lời bình.
Bởi , người viết bài chịu trách nhiệm trước dư luận, đọc giả - không là tôi - kẻ được khen, chê , thậm chí bị vu khoát đi nữa ! ( đọc bài viết Hồ Công Tâm phê phán Thư viết ở Saigon ).
Cảm ơn đọc giả đọc lời tôi bầy tỏ .
[]
THẾPHONG
NHÀ VĂN THẾ PHONG, CON NGỰA BẤT KHAM ,
NHƯNG TÂM HỒN TRƯỢNG PHU, DỄ MẾN.
bài viết : phổ đức.
trong ngoài gì cũng chuyện văn chương
hồi ký nêu cao chí tự cường
Văn Hiến Đại Nam luôn vững bước
coi thường nhân thế chỉ yêu thương
( trích XUÂN HÀ NH SÁU MƯƠI / PHỔ ĐỨC ( 1998 )
THẾPHONG
- 1932 : 10 tháng 7 , sinh tại Nhà thương Yên Thái, Yên Bái. Tên thật Đỗ Mạnh Tường, nhưng trong căn cước , sinh 1936.
-1952 : truyện ngắn đầu tiên ký TƯƠNG HUYỀN đăng trên TIA SÁNG , Hànội, qua sự khích lệ của Hiền Nhân - Đỗ Trọng Quỳnh .
1954 : tháng 5 vào Saigon, tác phẩm đầu tay, truyện TÌNH SƠN NỮ xuất bản .
( Nxb Nhị Hà, Saigon 1954)
1957 : biên tập viên tạp chí VĂN HÓA Á CHÂU của giáo sư Nguyễn Đăng Thục và Lê Xuân Khoa .
1959 : chủ trương nhà xuất bản ĐẠI NAM VĂN HIẾN, cùng một số bạn văn , như:
Uyên Thao, Nhị Thu, Bùi Khải Nguyên, Thế Nguyên, Cao Thế Dung, Cao Mỵ Nhân, Triều Đẩu ... Tác phẩm đầu tiên in rô-nê-ô : NHÀ VĂN HẤU CHIẾN 1950 - 1956 ( Saigon 1959 - tập 4 trong bộ LƯỢC SỬ VĂN NGHỆ VIÊNAM 1900-1956 ) .
1960 : xuất bản NỬA ĐƯỜNG ĐI XUỐNG
1965 : xuất bản NHÀ VĂN, TÁC PHẨM, CUỘC ĐỜI , bản anh ngữ THEPHONG BY THEPHONG;; THE WRITER, THE WORK & THE LIFE. Bản dịch của Đàm Xuân Cận.
1967 : tháng 8 nhập ngũ, đồng hóa biên tập viên báo LÝ TƯỞNG, với cấp bậc trung sĩ, phục vụ trong Không quân cho tới nay.
1968 : tạp chí TENGGARA tạp chí anh ngữ đại học Malaya ( Malaysia) , chủ bút LLOYD FERNANDO xin phép đăng 2 bài thơ : JOHN F. KENNEDY và ASIAN MORNING WESTERN MUSIC, bản dịch Đàm Xuân Cận.
1970 : truyện ngắn Khu rác ngoại thành , qua bản dịch pháp ngữ Cao Giao , LES IMMONDICES DE LA BANLIEUE đăng trên báo LE MONDE DIPLOMATIQUE , qua sự giới thiệu Jean-Claude Pomonti.
1971 : bài thơ WHAT A SIGHT , 550.000 G.I IN VIETNAM đăng trong tuyển tập thơ WE PROMISE ONE ANOTHER do Don Luce, John C. Schafer & Jacquelyn Chagnon in ấn ở Washington, D.C. 1971 ( The Indochina Mobile Education Project / USA / 1971).
: giáo sư, thi sĩ PAUL ENGLE , chủ tịch International Writing Program đạt thư mời sang Iowa tham dự hội thảo văn chương quốc tế hàng năm .
: tháng 3 , xuất bản tập thơ ASIAN MORNING WESTERN MUSIC , tựa giáo sư LLOYD FERNANDO .
1973 : tháng 12 , 3 năm liền, kể từ khi giáo sư Paul Engle đạt thư mời , bị Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việtnam từ chối cấp VISA .
1974 : tập 1 phê bình văn học NHÀ VĂN TIỀN CHIẾN 1930-1945 tái bản , Nhà xuất bản VÀNG SON do Phạm Quang Nhàn chủ trương .
tác phẩm đã xuất bản : từ 1954 tới 1974, khoảng 40 tác phẩm : tiểu thuyết, thơ, phê bình văn học, dịch thuật, biên luận , và trong số đó , có 8 tác phẩm đã chuyển dịch anh ngữ .
( Bản dịch anh ngữ Đàm Xuân Cận ).
... đó là những tác phẩm trước 1975. Từ 1975 - 1995 , Thế Phong cho tái bản tập Nếu anh có em là vợ do Văn học Hànội xuất bản. Năm 1996 , anh Thế Phong cùng nhạc sĩ Lê Hoàng Long , in Chuyện tình các nhạc sỹ tiền chiến của nhạc sỹ Lê Hoàng Long, qua nhà xuất bản Văn hóa. Cuối năm này, 1996, qua nhà xuất bản Văn hóa -thông tin , Thế Phong viết và in cuốn Cuộc đời viết văn, làm báo : Tam Lang- Tôi kéo xe .
Trong 1997 , Thế Phong được Bộ Văn hóa Pháp mời anh sáng Pháp dự đại hội văn hóa - Thế Phong có ra Hànội cùng nhà thơ Hoàng Thị Ý Nhi và nhà văn nữ, con gái nhà thơ Chế Lan Viên , là 3 người được mời - nhưng Thế Phong không phải đảng viên, nên Nhà nước cho tham quan cảnh đẹp Hànội, rồi trở lại Saigon , thay vì đi Pháp với 2 nữ sỹ Ý Nhi và ( Phan Thị ) Vàng Anh ". ( * đã cải chính, xem Lời dẫn ) .
Trước 1975, tôi có nghe danh thi sĩ kiêm nhà văn Thế Phong, vì anh là ngườii chủ trương in sách rô-nê-ô của Nxb Đại Nam Văn Hiến , đã có lần in tác phẩm Thông Điệp, thơ Phan Lạc Giang Đông, (Đông ) hứa giời thiệu Thế Phong ( với tôi), nhưng chưa có dịp. Bấy giờ văn nghệ miền Nam rất sợ Thế Phong, vì anh viết tất cả sự thật của các văn nghệ sỹ bê bối, như Lê Văn Siêu đạo văn người khác, những mối tình của nữ sỹ Nguyễn Thị Vinh, v.v. và v.v. ... Sau 1975, tôi gặp Thế Phong lần đầu tại nhà Phan Lạc Giang Đông. Anh đi Mô-by-lét xanh như Thanh Nam ngày nào , nghe Đông nói, anh đang làm cho hãng xe buýt của Nhà nước. Qua lần tiếp chuyện lần đầu, tôi thấy Thế Phong nói chuyện cởi mở, và am tường, hiểu biết nhiều ( về ) văn nghệ. Được biết, anh tuổi Nhâm Thân , cùng tuổi Văn Thế Bảo, Nguyên Sa, năm nay 1998 đã 67. Người ta thường nói, ' trăm nghe không bằng một thấy' , sau khi quen Thế Phong , dù sau 1975, tôi rất quí và mến anh. Tính tình rất cởi mở, một tâm hồn văn nghệ dễ mến, vui vẻ (với) bạn bè. Nhất là, anh có ý chí trượng phu, không để ý đến chuyện nhỏ nhặt, anh rất đúng hẹn , hứa gì với tôi đều giữ chữ tín. Chính Thế Phong chở tôi đến giới thiệu nhà gia phả học Dã Lan- Nguyễn Đức Dụ - hoặc chính tôi đưa anh đến giới thiệu với nhà văn Hoàng Xuân Việt ; hoặc nữa, tôi đưa anh tới thăm anh Nguyễn Tấn Long ( dầu trước 1955. họ đã gặp nhau) . Rồi anh đưa tôi dến giới thiệu nhà báo Giang Kim, nhà văn Lữ Quốc Văn, nhà thơ Nguyễn Hải Phương. Thế Phong rất thẳng tính và nóng tính, tôi nhớ có lần chúng tôi uống cà phê gần chỗ nhà Diệp Minh Tuyền- anh nói thẳng rất ghét DMT , dầu có tài về nhạc, viết báo luôn dựa vào lập trường chính trị để quật ngã đối phương . Tôi đáp, anh ghét DMT, nhưng hiện tại thì anh ta sắp chết rồi ! Thế Phong trố mắt, hỏi , hay Phổ Đức bấm số tử vi chăng ? Tôi đáp, không quen DMT, chưa một lần gặp mặt, chuyện trò, làm sao có lá số tử vi; tôi chỉ xem tướng, yểu ở đôi mắt, làm sao thọ tới tuổi 60 ? Không ngờ mấy lời tâm sự với Thế Phong, thì chỉ mấy tháng sau, DMT ngã lăn ra chết. Thế Phong đến, rủ tôi ra quán, nói: " ông xem tướng kể ra khá đúng đấy !".
Một kỷ niệm tôi đáng nhớ nhất với Thế Phong, khi anh tới rủ tôi ra sân bay Tân Sơn Nhất tiễn Lý Đại Nguyên đi định cư ở Mỹ, tôi từ chối vì không quen L.Đ. N. Tôi dẫn anh tới quán Tiến Lợi ăn phở, và cho anh biết chiều nay tôi có hẹn với khách lấy số tử vi.
M ột kỷ niệm khác đáng nhớ , hôm nhạc sĩ Lê Thương qua đời, tác giả Hòn Vọng Phu ( 1, 2, 3) , anh tới rủ đi đưa tang nhạc sỹ Lê Thương. Tôi cũng đành phải từ chối, vì bữa ấy, lại đã hẹn với khách xem tử vi. Nếu bữa đó, tôi đi đưa đám nhạc sĩ Lê Thương, chắc không xảy ra chuyện cãi vã giữa Thế Phong và ông Nguyễn Hùng Trương, chủ nhà sách Khai Trí. Ông Khai Trí quên rằng nay kẻ thất thế, không phải như trước 1975. Khi ông gặp Thế Phong tại đám tang nhạc sĩ Lê Thương, trước một số đông văn nghệ sỹ, phần đông là nữ sỹ , ông hách dịch hỏi Thế Phong:
- Tại sao in sác mà không tặng tôi ?
Thế Phong đả lại:
-.. .ông là cái thớ gì bắt tôi phải tặng sách ?
Nếu ông Khai Trí hỏi tôi câu đó, chắc không có gì xảy ra - chẳng maygặp Thế Phong, nên lãnh đủ .
Rồi tại phòng khách Hoàng Xuân Việt, hỏi chuyện xảy ra tại đám tang nhạc sỹ Lê Thương, Thế Phong xác nhận đúng, như người ta đã kể lại. Anh cho biết thêm, ghét lối trịch thượng, nên tặng bài học nhỏ, bây giờ nghĩ lại hơi quá đáng ! Thế Phong nói với tôi vậy. Tôi đáp:
- Ông Khai Trí tuổi Bính Dần, năm nay 1998 đã 73, lớn hơn Thế Phong. Nhưng dù sao, cũng nên cho bài học, để ông ta biết thân phận mình và thế nào là lễ độ . Nếu ngày nào, gặp lại ông Khai Trí- Thế Phong chỉ việc xin lỗi là xong, bây giờ thì ông đủ thấm đòn rồi .
Sau đó, vài tháng, ông Khai Trí mời, cần gặp tôi. tại nhà ông, tôi có kể chuyện Thế Phong, ông ta cũng có ý muốn gặp lại Thế Phong và nhờ tôi hòa giải mâu thuẫn giữa hai vị. Bởi lẽ, tôi là người ôn hòa, và ông Khai Trí thường nghe lời tôi khuyên , nên chắc chắn sẽ hòa giải được thôi . Ông Khai Trí còn nhờ tôi chuyện nữa, khi nào phát hành Thơ Tình VN và Thế giới , sẽ nhờ tôi làm MC giới thiêu chương trình . Từ chối ngay, bởi gần 25 năm , tôi đã ẩn mình, giấu mặt, xin để cho tôi yên thân . Ông ta lại nhờ tôi giới thiệu một ai khác ; tôi bèn giới thiệu ngâm sĩ Đoàn Yên Linh. Ông gật gật đầu , không mấy muốn chấp nhận.
Còn chuyện tôi nhận tìm cách hòa giải giữa anh Thế Phong và ông Khai Trí, đến nay chưa có dịp thực hiện - hơn nữa cách đây 1 tháng, Thế Phong phải vào bệnh viện Bình Dân mổ nội soi tuyến tiền liệt. Thôi , tạm gác lại - bây giờ đi thăm bệnh nhân là đúng lúc nhất. Tôi cùng Nguyễn Hải Phương, Khải Triều vào thăm anh , cùng 2 chai nước suối tinh khiết.
Sau khi mổ , hơn tuần sau, anh được về nhà , khỏe ru , tới thăm, nhân thể mượn 1 chân dung ảnh Tạ Tỵ cho bài tôi đang dự định viết.
Nhớ lại năm 1994, Thế Phong và Trần Nhật Thu ra mắt T.T.KH., Nàng là Ai ? ký Thế Nhật . Sách bán chạy gây nhiều xôn xao dư luận trên văn đàn , trong nước cũng như hải ngoại . Nhờ vậy, anh mua được chiếc Honda 78 làm chân đi. Tới nay, cuốn sách vẫn còn là một nghi vấn ?! Tôi sẽ viết một chương về T.T.KH thật sự là ai ? vì chuyện này rất dài dòng. Qua cuộc tiếp xúc với nữ sỹ Thư Linh, Tôn Nữ Hỷ Khương, hy vọng bài viết sẽ làm sáng tỏ ai là T.T.KH thật sự ?
Còn một kỷ niệm đáng nhớ khác, có một buổi chiều , tôi, Thế Phong và Lữ Quốc Văn tới quán cà phê Thiên Hà , 25 A Tú Xương, quận 3 uống cà phê - cà pháo . Anh Phong và Văn biết nữ sỹ Nguyễn Thị Hoàng , chưa hề gặp mặt, lần này tiện dịp gặp luôn . Nguyễn Thị Hoàng gầy guộc, chuyện trò vẻ bất mãn, giọng điệu kiêu căng, phách lối , tuyên bố vung vít văn nghệ, văn gừng , coi ta là cái rốn vũ trụ v.v... Lữ Quốc Văn sỏ ngọt , cô ta nói thô hay hơn viết tục ,vừa quê mùa, vừa kệch cỡm - so với Thụy Vũ thua xa, văn vừa hay, vừa lịch thiệp , nhã nhặn !
Thế Phong dốc hầu bao trả tiền:
- Thật phí 39 ngàn đồng !
Dù sao, gặp được anh Thế Phong sau 75, với tôi , ở những ngày cuối đời, tôi có người tâm sự. Anh cho biết, bạn bè anh quí tôi qua sự chân tình; còn tôi bầy tò cùng bạn bè mình, tôi quí Thế Phong ở chí trượng phu. Bạn bè rụng dần như lá cuối thu, chúng ta không thương nhau thi ai thương chúng ta đây ?
Kết thúc chương viết về Thế Phong, tôi trích bài thơ Phẫn Nộ mà tôi rất thích, và cũng đã in trong một bản thảo khác của tôi, tập Việt sử ca .
Cuộc sống bây giờ, quả là quá mong manh ! *
-----
* in 3 ảnh Thế Phong, trong đó một tấm chụp chung với Phổ Đức ( 1997)
[]
PHỔ ĐỨC
trích nguyên tác thơ thế phong .
phẫn nộ
Tôi đóng cửa phòng cho âm u nắng quái chiều thất bại
Khi em ra về rồi, tôi không dám quay mặt nhìn theo
Từ sang đến trưa và chiều lại tới rồi khuya
có gì lạ ở nhà thuê không thừa bấy nhiêu điều quen thuộc
tĩnh vật làm bạn thân chịu đớn đau khi chủ nhà nóng giận
tay cầm bút vung lên , nhanh, cao, xê dịch bấy nhiêu dòng
ba chiếc gối màu xanh, màu đỏ lấn tóc chen đầu
chiếc khăn bông mua về chưa bao giờ dùng rửa mặt
đêm nằm nhoai mình phủ lên mắt lên môi
cho ánh sáng ban mai này sẽ phải chột phải đui
cho đôi mắt người thơ khỏi lên màu giận dữ
đọc báo trang tư làm gì, những tin mừng khởi sự
càng nghiến tin buồn thớ`nhỏ, soi thất bại lòng mình
Mai A em ! sao không phỉ nhổ vào mặt anh
bất tài nên sai hẹn , tội lỗi chưa làm em buồn phiền ?
em đừng xõa tóc trước gương anh chải tóc
em đừng nhắc nhở gia đình, làm anh buồn tức
anh đưa em lên xe rồi, bóng tối phủ mình anh
như giật thốc , hành hạ mình, da đầu đến bựt trốc
cho đê mê cảm giác khổ đau đến ứa nước mắt
cho buồn rũ rượi tê điếng đến làn da
Mai ! sao còn thương còn giận còn yêu còn hờn ?
vì thế kỷ này tìm ai xả thân cho ai ngoài bản thân !
Mỗi lần muốn làm ngơ rút đôi mắt sáng
phản ứng tự động rằng mình, thắng hèn nhát
không dám đứng trước gương, nhìn khuôn mặt đáng yêu
ở đâu và chỗ nào, sự tự khinh mình cũng trỗi dậy
nên tôi lại dán ngươi tròn nhìn đời thẳng tắp
cả đống rác, cả ruồi muỗi từng đàn bay ra ngoại ô
và một lần trong đời nhiều lần nếm mùi thối mùi ôi !
giá trị bằng một lần bịt mũi, quay gót trước thềm bông trưởng giả
Còn lại mình tôi, em đi rồi, nên khóa trái cửa
đèn sáng lên từ lâu rồi mà đêm tối vẫn xuyên đầu
vẫn chiếc gối xanh này em đặt mớ tóc ban chiều
vẫn chỗ nằm này sao anh không thấy còn hơi ấm ?
[]
THẾPHONG.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét