đọc bài thơ ' ngày chết tiệt/ nguyễn viện "- bài viết: nguyễn hồng nhưng ( hungary)

                             đọc bài thơ
                'ngày chết tiệt/ nguyễn viện'
                                                   nguyễn hồng nhung



Rất ngắn.  Như một tiếng thở dài.  Bằng một hơi thơ rít thuốc và nhả khói. Bằng một cái hắt mạnh, mái đầu ngẩng lên, ngắm trần nhà.  Bằng một dị chân trước khi bỏ đi dưới một góc vắng.

Chữ của Nguyễn Viện luôn gây cho người đọc cảm giác bất an, kể cả khi ông viết những câu chuyện, trong đó có những tảng đá, ẩn dụ bên triền núi, bất cứ lúc nào cũng bất ngờ, rơi xuống trúng đầu kẻ đi ngang, kể cả khi ông không thống kê đời thường chính xác, đến nỗi kẻ đọc nào cũng nhức nhối, bởi cái cảm giác thô bỉ vượt chuản hiện lên
trong các truyện ngắn của ông.

Bất an, bởi phải nghĩ, trầm mặc suy tư, có một cái gì đấy không nắm bắt được, sau những dòng chữ này.  Tìm ở đâu ra các nhân vật? nghĩa là sao kết cấu chi tiết này?  Người ta muốn hỏi, nhưng,  đồng thời im lặng, bởi thừa hiểu Nguyễn Viện không hư cấu, ông chỉ chép lại đời thực quanh ông, bằng một ngòi bút khác, bằng cách nhìn khác, bằng một thế giới quan khác.  Cái khác đây là cái gì vậy ?  [Đó là] sự cô độc của ông

Nguyễn Viện không tham dự.  Ai muốn nghĩ mình với đời bằng cách gì- mặc - ông lẳng lặng một chỗ, chăm chú, thẳng thắn nhìn vào một điểm, một người, một nhóm xã hội, một sự vật nào đó- rồi lẳng lặng đứng dậy [bước] đi.

Để khi trút cái lẳng lặng không làm phiền ai này vào chữ, thiên  hạ nhảy dựng lên, bởi cảm giác bất an, cảm giác phải động não.

Sao chữ của ông cứ xoáy thẳng vào gan ruột như thế, ông đang giải phẫu một cơ thể, máu chảy thành dòng, và, thịt xương rơi tan tành,  Như thế, ông quấy nhiễu, tìm kiếm một cái gì đó giữa đám người lăn lộn  sinh tồn, mệt nhoài, muốn được ngủ yên một giấc, nhưng, không thể.  Có bao nhiêu người tự hỏi như Nguyễn Viện :

      Tôi đã  phải trải qua 3 ngày mới bứt xong, hết lá của một cây mai nhỏ
      Đó là việc của một ngày giáp tết.  Của thói quen.
     Tôi tự hỏi, nếu cây mai biết đi.
      Liệu nó có bỏ mùa xuân lại cho những ngôi nhà nắng rất ?

Sao buồn bã thế, [ông] Nguyễn Viện ? một hy vọng, ông cũng không cho phép mong manh?   Hay [là], Nguyễn Viện là xương thịt của ngày hôm nay: nhức nhối, phân vân đứt đoạn từng hứng sống.  Tuy vô ích bất động như thiền sĩ :   

      Một người hỏi tôi 
      " Ông có chắc rằng sau khi chết, ông sẽ [được] lên thiên đàng." 
      Tôi trả lời cách chắc chắn, nhưng nhẹ nhàng, " Tôi sẽ [được] lên .
     " Sau tất cả những 'tội ác' ông đã làm ."
      Tôi nhắc lại, ' Và tôi sẽ [được] lên thiên đàng, bởi vì tôi chưa bao giờ
               làm điều ác , tôi cũng không bao giờ là người ác, 
      Vả lại, 'Chúa nhân từ vô cùng''-  cô gái đi với tôi bất chợt thở dài."

Sao thế nhỉ, ăn năn, lương thiện, chưa thể đủ cho cảm giác? cảm giác bình yên của chết, giữa đời sống?  Nguyễn Viện chưa lặn lội giữa cái ngu ngơ của mông muội, với cái bùi ngùi của sự tỉnh giấc say.  Dường như ông đã bỏ đi,[tự] xếp  vào hàng đạo sĩ, khi chưa phất tay áo lên đỉnh núi tìm tiên cung bay xuống trần cứu thế, đóng lại đời nhấp nhám chất cô đơn:

      Thế rồi cây mai của nhà tôi chết trước mùa xuân đến
      Cô  gái cũng bỏ tôi đi trước khi tôi phạm tội
      Giờ đây tôi như ngọn lửa không ánh sáng
      tự thiêu hủy mình trong mắt lạnh

Biết chăng ông Nguyễn Viện : giữa đêm hè, trời cao lồng lộng, ánh sáng sao nhỏ nhoi cũng lấp lánh soi rọi trái đất như ánh trăng. []

     nguyễn hồng nhung
              02 tháng 7 năm 2010


        vài hàng tiểu sử Nguyễn hồng Nhung : 

       - ngày sinh :  28-9  năm ( giấu)
       - tốt nghiệp khóa Ngôn ngữ & Văn học  tại Dại học tổng hợp
          Budapest ( Hungary)_
       - 1979- 89 :  cán bộ nghiên cứu Viện Xã hội ( Ủy ban Khoa học
          & xã hội Việt nam)
       - 1989 tới nay, hiện định cư tại Hungary.

          e-mail : < dichthuathv@gmail.com>

        dịch giả một số tác phẩm văn học Hungary sang việt ngữ: 

          " Nếu tôi là người lớn/  Yanikovsky Eva ( nxb Kim đồng, Hà nội 1986)-
          " Phép lịch sự hàng ngày/  Halák Sandor (nxb Thanh niên, Hà nội  2008)-
             v.v...

        tác giả thơ, tùy bút :

         " Gái 30" ( nxb Thanh niên, 2003) -
         " Hồng nước ( thơ + tùy bút, 2009)

                              <vanchuongviet.org>

 --------------
  * không trích dẫn bài thơ"  Ngày chết tiệt"/ Nguyễn Viện 
         [...] "tôi sẽ [được] lên thiên đàng" , tựa hồ như bạn có thể mua vé máy bay, xe lửa, xe khách, xe buýt..., bằng tiền,  điều này rất nực cười,  ngu ngơ,  ngây thơ cực kỳ:  ở vị thế là  " một tín hữu đấng Christ".  Kinh thánh chép:  có 2 kẻ ở ngoài  đồng, khi nghe tiếng kèn, chỉ một được bốc lên, một ở lại - hoặc - có tín hữu được cứu, dường như chỉ qua lửa -  bở lẽ rất nhỏ mọn này, người biên tập không cần phải trích toàn bài' Ngày chết tiệt".   (BT)
          
          web<vanchuongviet.org>




            
             
             


   
.