Thứ Bảy, 30 tháng 5, 2015

một phút tự do / tùy bút elena pucillo truong / điểm sách : lê nhật ký (http:// www.baobinhdinh.com.vn>

nguồn: www.baobinhdinh.com.vn 
'Elena Pucillo Truong và những tùy bút ...'




                                  một phút tự do /
                 elena pucillo TRUONG
                            điểm sách : lê nhật ký


                                                           Elena Pucillo Truong (trái) cùng chồng 
                                                                                        (ảnh: vanchuongviet.org)


                            một phút tự do /  elena pucillo truong
                                                                               (nxb văn hóa-văn nghệ, Hà nội  2014)

                                                                                 ( bìa sách in kèm theo bài)

Elena Pucillo Truong, tiến sĩ ngôn ngữ + văn chương -- giảng dạy môn văn minh pháp tại đại học Milano. (Italia)

Năm 1985, lập gia đình, chồng là chuyên gia công nghiệp tây dược, có viết văn là Trương văn Dân -- anh sang Ý du học từ  1974.   

Nhiều năm trở lại đây, chị Elena theo chồng về Việt nam, sinh sống và lập nghiệp tại tp. HCM; sự thay đổi này đã mở ra cho chị [nhiều] cơ hội hòa nhập vào đời sống cộng đồng dân cư việt.

Elena Pucillo Truong đã nhiều lần về Quy nhơn, đi Dalat, sang Cambodia -- và cũng rất nhiều lần được tiếp xúc với văn nghệ sĩ, trí thức Saigon.   Nhiều cuộc hạnh ngộ như vậy; khiến cho Elena Pucillo nhiều cảm xúc, ngỡ ngàng, mê đắm.

Và,  Elena viết văn, chị đã chọn viết tùy bút, thể loại có tính cách tự do, cho phép giãn nở câu chữ [trong] nội dung, trình bày những kinh nghiệm sống trải.

Qua những chuyến du lịch như thế, chị luôn luôn có được sự cộng hưởng cần thiết, từ khát vọng khám phá của một người ngoại cuộc, cùng vẻ đẹp huyền bí phương đông. Do đó, chị không ngưng những nỗi tò mò; rồi ngạc nhiên, rồi mê đắm.

Sang Angkor Wat (Cambodia), chị thấy bi hấp dẫn  những hoa văn khắc đá, nghệ thuật thật điêu luyện.  Chính điều này đã khiến cho một thắng cảnh tưởng chừng bị bỏ quên, nay đã được hồi sinh.  Ngay cả những phế tích, rễ cây hóa thạch, có giá trị mách bảo về lịch sử đã trải qua một gánh nặng thời gian. ( ...)

Cùng với cái nhìn đầy tinh tế, Elena Pucillo Truong đã nhận ra vẻ đẹp của người phụ nữ viết toát lên chiếc áo dài mỏng mảnh, thướt tha.  Ấn tượng về chiếc áo dài việt trở nên mạnh hơn, khi tác giả được quan sát một dáng vẻ  một chủ thiền trà Viên Trần -- khi bà pha trà mời khách;

"... tôi có cảm giác là thời gian đã ngưng lại trong khoảnh  khắc đó.  Chẳng quan trọng,  là mình ở đâu, đang làm gì ở đây;  không có chỗ cho quá khứ, với những muộn phiền; mà cũng chẳng còn chỗ cho tương lai với bao ẩn số ..."

Tùy bút của tác giả Elena Pucillo Truong viết , nguyên văn tiếng Ý, được chồng là Trương văn Dân chuyển ngữ sang tiếng việt.  ...
    [] 

  lê nhật ký 

   (trích lại từ < art2all.net> )

Thứ Tư, 27 tháng 5, 2015

họa sĩ lương xuân nhị vẽ phái đẹp với những nét riêng / bài viết: thùy chi (vn.express)



                               họa sĩ LƯƠNG XUÂN NHỊ
                        vẽ phái đẹp với những nét riêng
                                                        bài viết: thùy chi


                                               lương xuân nhị  [1914- 2006]

... Họa sĩ Lương xuân Nhị theo học trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông dương, khóa VIII [1932- 1937]. Khi còn đi học, ông đã giành giải Bạc (1935), Vàng (1936) và giải Ngoại hạng. Giải thưởng danh dự (1937) tại cuộc triển lãm SADEAI.

...năm 1938, họa phẩm Quán nước bên đường được viện Bảo tàng Headquarter (New York) sưu tầm. 

...năm 2001, được Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, và có tện trong Từ điển Bách khoa Việt nam. Họa sĩ Lương xuân Nhị vẽ nhiều tranh về phai đẹp với những nét riêng không tuổi tác.
    []

  THÙY CHI
 ( VN.EXPRESS)

tranh lương xuân nhị
( Internet)

                                                                   tranh lương xuân nhị
                                                                          (Internet)

Thứ Ba, 26 tháng 5, 2015

nũ danh ca mộc lan vừa qua đời ngày 11 tháng 5 / 2015 ở saigon / bài viết: phan anh dũng ( virginia)

nguồn: cỏ thơm magazine.


                        nữ danh ca mộc lan vừa qua đời
                       ngày 11 tháng 5/ 2015 ở saigon
                                                         bài viết: phan anh dũng

                                                                  ca sĩ mộc lan.
                                                              [i.e. phạm thị ngà  1931- 5/2015]
                                                                       (ảnh kèm theo bài)

  Sáng ngày 11 tháng 5, nhạc sĩ Trần quang Hải (Paris) gửi mail cho một số thân hữu, [báo] tin  ca sĩ Mộc Lan vừa qua đời ở Sài gòn .  Trong thư điện tử, có kèm thư  nữ ca sĩ Tâm Vấn gởi cho ca sĩ Bạch Yến [vợ Trần quang Hải] thông báo đám tang Mộc Lan đang chờ cô con gái [Ngân Hà] ở Hoa Kỳ về lo tang lễ.

Nhắc đến Mộc Lan, tôi không thể quên giọng ca thật đặc biệt của bà, âm hưởng tương tự giọng [quý phái] Kim Tước. ( trong ban tam ca Mộc Lan+ Kim Tước + Châu Hà - [trước 1975]) -- cùng các bài viết về chuyện tình Mộc Lan với các cố nhạc sĩ Châu Kỳ, Đoàn Chuẩn, Hoàng Trọng. (*( bài  của văn sĩ Trần áng Sơn, em ruột Mộc Lan, mới qua đời cách đây ít năm ở  tp. HCM.



                                                          ban nhạc Hoàng Trọng (1958)
                                                          ca sĩ mộc lan   ( hàng thứ 3, trái qua.)
                                                                   (ảnh in kèm theo bài.)
---
*  Lê Hoàng Long, tác gỉả Chuyện tình các nhạc sĩ tiền chiến (nxb Văn hóa- thông tin, Hà nội 1996.) viết về  mối tình giữa  Mộc Lan  với  các nhạc sĩ Châu Kỳ + Đoàn Chuẩn ... - Bt.)


                                   bìa 1 CHUYỆN TÌNH CÁC NHẠC SĨ TIỀN CHIẾN
                                                                               ( ảnh -hàng thứ 2:
                                                                                        hoàng trọng + đoàn chuẩn + tô vũ)


bìa sau CHUYỆN TÌNH CÁC NHẠC SĨ TIỀN CHIẾN
ảnh- hàng thứ 2 châu kỳ+ ưng lang + lê hoàng long
(tư liệu ảnh TP)

Tôi nghe lại ca khúc Khi ánh chiều rơi/  Tạ Tấn + Trịnh Kính, qua giọng ca điêu luyện Mộc Lan-- một mình hát 3 bè -- kèm lời giới thiệu mở đầu cố nhạc sĩ Hoàng Trọng. ( ở cuối ca khúc, có nói về hoàn cảnh sống bi đát Mộc Lan, sau 30-4-1975.)

 (... ) - tạm lược ít dòng- Bt.)

Năm ngoái, gia đình cố ca sĩ Quỳnh Giao gởi cho tôi một tấm ảnh hiếm quý. ( chụp trước 1975 ở đài Phát thanh+ Truyền hình Saigon, có : Mộc Lan + Như Thủy + Thái Thanh + Hà Thanh + Châu Hà +_ Mai Hương + Quỳnh Giao  - [ mà tôi cho post kèm theo bài  viết này] .) 


                                      tấm ảnh quý hiếm chụp  ở đài Phát thanh
                                                               Saigon  trước 1975 -- ca sĩ Mộc Lan chụp chung
                                                               với các ca sĩ Thái Thanh + Hà Thanh+ Như Thủy+
                                                               Châu Hà +  Mai Hương & Quỳnh Giao.
                                                                                (ảnh kèm bài viết )
                                    
 Không khỏi ngậm ngùi, nghĩ đến thời kỳ vàng son của danh ca Mộc Lan -- và nỗi khổ đau, nhọc nhằn của bà [Mộc Lan] âm thầm gánh chịu lúc về già. []

   PHAN ANH DŨNG
             sưu soạn
    (Virginia  18/ 5/ 2015)

   < trích lại từ all2.net>



Chủ Nhật, 24 tháng 5, 2015

'ở đây không còn thanh niên nữa .. cô phải lấy người ngoại quốc thôi?' / hồi ký của elsa triolet/ maiakovski và mối tinh câm/ bản việt ngữ : thế phong

maiakovski và mối tình câm
elsa triolet .
evtouchenko / hồi ký văn chương viết sớm
Đại Nam văn hiến  Siagon xuất bản trước 1975
 nxb đồng nai  tái bản,  2004



                    '...  ở đây không còn thanh niên ...
        phải lấy người ngoại quốc thôi' *
                         ---------------------------------------------------------------------
                                     elsa triolet/ bản việt ngữ: thế phong


                                                 trang 3
                                                          MAIAKOVSKI & MỐI TÌNH CÂM/ ELSA TRIOLET



                                                                                 ELSA TRIOLET    [1996- 1970]

                                                    
    *   TRIOLET (Elsa), femme de lettres francaise d'origine russe.  (Moscou 1896 -Saint-
           Arnoulten- Yvelines  1970),  femme de Louis Aragon.  Elle est l'auteur de roman et de                               nouvelles  - ( LE PETIT LAROUSSE EN COULEURS, Paris 1995.)


3-  Trong cuốn tự truyện Tôi,(1928) Maiakovski tự sự: "Theo xe hơi đến Douma.  Bước vào phòng Rodziano, mình nhận xét không mấy tốt về Milioukov.  Còn hắn ta yên lặng.  Mà, tuy vây, mình vẫn có cảm tưởng hắn nói ngọng.  Mình chỉ chịu nổi cảnh này một tiếng đồng hồ.
    (...)

    Tháng Mười

Có nên, hay không nên vào Đảng?  Câu hỏi  không chỉ riêng mình đặt vấn đề; đến cả bạn khác trong nhóm Tương lai cũng vậy. Đó là quyết định riêng của mình.  Đến Smoli làm việc. với ai đâ ?  Và ai, được giới thiệu với mình đây? 


Sau biến cố về chuyện riêng, thỉnh thoảng tôi mới nghĩ đến Maiakovski.  Hơn nữa tất cả điều gì tôi nói với ông, thì, ông đã kể lại cho Lili Brik nghe cả; nên đối với gia đình này, ông trở thành thân thuộc.

Novaia Basmannaia nằm kế ngay trường Kiến trúc của tôi , ngay Cổng Đỏ --dinh thự này trước kia là Trường Nữ, dành choi con nhà quý phái -- cấp cho tôi một thông hành ra ngoại quốc.  Một anh bạn khi trao hộ chiếu,bảo: " Ở đây không còn thanh niên nữa, nên cô phải lấy một người ngoại quốc thôi."  Đó là lời bàn tán rì rào của anh em xung quanh.  Tôi chẳng còn nghe thấy gì, hoặc truy nguyên xem ai nói nữa.   Trong năm chiến tranh lạnh mệt mỏi ấy, mẹ tôi quyết định theo tôi.

Chúng tôi xuống tàu ở Léningrad.  Tôi thấy lòng mình tan nát trước khi đi Moscou, vì mẹ tôi kêu la, như có người chết, nhất là khi chúng tôi leo lên xe ngựa với một ít hành lý.

Đó là vào tháng 7 năm 1918.  Trời rất nóng bức. Léningrad đang bị dịch hạch lẫn chết đói.  Ngoài phố, trên chuyến xe điện nào cũng có người chết như rạ. Ngày nào cũng vậy.  Và họ lên núi ăn trái cây thồi, nên càng mắc dịch hạch nhiều.

Lili Brik và Maiakovski ở vùng quê xung quanh Léningrad.   Tôi đến đây để chào họ.  Chỉ có một mình Lili tiễn chân mẹ và tôi xuống tàu đi Stockholm.  Đã từ lậu, dường như Lili đối với tôi, như một ám ảnh.  Bây giờ trông thấy chị ở bến tàu, đưa cho chúng tôi một gói xăng-uých thịt (chúng tôi ờ trên cầu tàu )-- đó là thứ xa xỉ phẩm vào thời ấy.  Đầu chị, tóc hung ngả về phía sau, chị ngửa cổ chìa hàm răng tuyệt đẹp ra phía trước, hàm và miệng rộng, đôi mắt tròn xoe màu nâu, sáng rực rỡ trong khuôn mặt, biểu lộ sự ăn chơi quá trớn khi trẻ -- nay già, thì da nhăn nheo ghê gớm, ai đi qua cũng phải quay lại nhìn chị.  Để đưa gói đến tận tay, chị phải nhón chân lên, bên cạnh bờ ao bẩn thỉu; có lẽ như bệnh dịch tả ghi tích nơi đây.

 Đến Stockholm, một thành phố trước chiến tranh chưa từng biết tới, tương đối tiện lợi trong việc ăn uống, tiệc trà .  Nhìn những chiếc bánh ngọt, tôi như muốn buồn nôn.  Vì còn như trông thấy đôi chân bé nhỏ của Lili Brik ở gần cái ao nhơ nhớp ấy.

Tàu Angermanland sẽ đưa chúng tôi đi ấy, cũng có bệnh dịch tả.  Họ giữ chúng tôi ở lại Stockholm nhiều ngày , và, ngày nào chúng tôi cũng phải  đến bác sĩ trình diện.

Chịu nhiều năm chật vật, bắt đầu từ năm 1917 trớ đi, nỗi buồn khổ, sự tranh đấu cam go; nhiều lần phiêu lưu tìm tôi, lại thêm cuộc sống dằn vặt -- Maiakovski đã nói hết trong bài thơ Khorocho (Tốt lắm, được rồi !).

 Tôi trích dẫn rất dài bài thơ này ông làm vào năm 1927, và, kết thúc trong niềm vui hiển thánh, cả vài dòng tâm sự của Maiakovski, có nét gần gũi tác giả vào những năm 1919, 1920 :

       Mùa đông này 
                       nghiêm chỉnh 
                                     guộc gầy 
                                             ngập phủ
       tất cả
              đều tăm tắp
                        mãi  mãi  
       hãy nói tất cả 
              những thứ ấy bằng lời
                         và trong dòng chữ
       mà tôi 
              chưa nói hết được
       dòng Volga 
              quằn quại đớn đau
       tôi nói về
             những ngày trong số 
                    hàng nghìn ngày ở đó
       ngày thân thuộc
             cả ngày khác nữa
       Cả một chuỗi ngày
            xám nhạt 
                  thời gian trôi qua
       bị nước cuốn trôi hàng bao năm 
            như thế
       hàng bao năm
           như thế  
                  chẳng phải ngày
                          được nuôi sống
       chẳng phải ngày
            đói khát âm thầm
       Nếu
           tôi 
            không 
               viết
      nếu 
          tôi không nói
               tiếng liều lĩnh
      đó lỗi
          của mắt Trời
      đôi mắt người 
            người tôi yêu
      tròn
          và nâu
      hối hả 
          và đến xám đi
      Điện thoại
          reo vang 
              giận hờn
      cái chùy kia
          đập 
             vào lỗ tai
      Người thầy thuốc
           nói huyên thuyên
      để cho những đôi mắt ngắm
          nhìn 
      thì phải là 
           nóng bỏng,
      thì phải
           xanh xám
      Tôi đến nhà
           người tôi yêu 
                 như  
                      một kẻ được mời,
      đem lại
           hai củ cà-rốt nhỏ 
                   có đuôi xanh,
      Tôi thường
            tặng dâng
                  kẹo bánh, bó hoa
      nhưng
            tốt 
              hơn hết
                   tặng quà đắt tiền,
       tôi nhớ lại
            củ cà- rốt  
                   đắt tiền
      cả 
          nửa khúc củi
                bằng gỗ phong thu

       (...........................................)


      Sau cửa kính 

          qua đi 
             tảng tuyết,
      bước chân trên tuyết
           thì
               bao giờ
                    cũng trơn
      trắng 
          trần truồng
      hốc đá 
          của thủ đô
      bộ xương 
          rừng núi
      Và kia kìa
          sau núi rừng
               là
                   khoảng hư không bầu trời
      cheo leo đó 
           con rận mặt trời 
      Rạng đông 
          tháng chạp
               chậm chạp
                      bạc nhược
      mọc lên
           trên thành phố Moscou 
                 như bệnh sốt rét 
                                    định kỳ
       Những đám mây 
            bay đi  
       đến xứ sở nào
             nuôi sống ai
       Sau 
            đám mây
       rải tròn 
            Mỹ quốc
       rải tròn 
            nuốt trôi,
       cà phê
            ca-cao
       Đất nước chúng ta 
            trụi trần
        tôi lao đầu 
            cũng tròn trịa
                 như chiếc đĩa hiệu ăn
       như mỡ heo 
             tiếng kêu nhức óc
      Tôi yêu
            đất nước này
       Người ta có thể
            quên
                  bất cứ đâu
                        và khi nào
       người ta nhìn bụng
            và no tới 3 cằm
       nhưng
            trái đất 
                 mà
                     người ta
                           quen biết
       cho dù là
            đói khồ
       người ta 
            không thể bao giờ 
                 quên đất nước  của mình.

                 .......................

                 .......................
                 ....................... *

        Nhưng

             đất đai 
                người ta chiếm được
       có
            một nửa chết rồi
                       ru người ta
       cho dù là nơi đó
            dùng đạn
                      thức tỉnh
       hoặc ở đây
            súng hạ anh
                         nằm dài
       ở đấy
            người ta coi người
                       như giọt nước
                                  trong đám đông
       thì
           trái
             đất này
                   là cuộc sống
       làm việc
            tựa hè hội
                     vui như chết
.
         thơ  MAIKOVSKI

        ----
           * trong nguyên bản tiếng pháp để 3 hàng ấu chấm chấm.
              (ND tiếng viết.)


Tôi gặp lại Maiiakovski vào năm 1922, hay 1923 gì đó, ở Berlin -- vì ông hẹn gặp lại Lili Brik.

Tôi thuê 2 căn phòng trong phố trung tâm thành phố Berlin. Một trong phòng ấy, có một con cú nhồi rơm, một chiếc đi-văng đóng khung trong một tòa lâu đài có gác và một phòng sưu tập khí giới treo trên tường. Ở phòng khác có chiếc giường lớn 2 người nằm, phía trên trang hoàng trò chơi . Tội lại tìm thấy ở Berlin có rất nhiều bạn người Nga, tuy không phải máu mủ gia đình; họ đi xa đất nước vì cuộc sống.  Và, vì thế rối cứ ít dần dần đi.

Đối với Maiakovski, thật khổ tâm khi được người ta nhắc đến.  Có khi ông tìm tôi, để cãi lộn; nhưng vẫn có Lili Brik đứng ra can ngăn, như hồi nào còn ở Prétograd.

Trở lại Paris, ở đó chẳng có ai chờ tôi.  Maiiakovski đến đó nhiều lần-- và nhớ
 lại -- tôi rất thích ra ga đón ông.  Mỗi khi xuống tàu, trông thấy dáng ông sưng sững biết bao ! Người ta chỉ nhìn thấy hình dáng một người nào xa cách không lâu, nhưng cũng chẳng lẫn với ai được.  Và giọng nói, cùng tiếng nói kỳ lạ một người nào đó thân mật lạ lùng, dầu trong một thời gian dài xa cách.

Rất hiên ngang lúc ông tiến về bến, bao kẻ ngóai đầu lại nhìn ông. Maiakovski dừng lại, để nhìn thấy tôi rõ hơn,   " Em hãy đứng cho ta nhìn kỹ nào!  Rồi chúng ta sẽ lăng-xê tin này về Moscou:  em đẹp lắm Elsa ạ!  Để khi ta báo tin nét đẹp kiều diễm của em, nhất định không phải là tin đồn đại bâng quơ, dối trá nữa!"
 []

 ELSA TRIOLET  bản pháp ngữ.
 THẾ PHONG  bản việt ngữ

(chương 3 : MAIAKOVSKI & MỐI TÌNH CÂM ... trang  45- 53.)


                                                              MAIAKOVSKI
LILI BRIK  (ảnh trích trong MAIAKOVSKI & THI SĨ NGA)

Thứ Sáu, 22 tháng 5, 2015

" lili. hãy yêu tôi " : thơ maiakovski / trích trong MAIAKOVSKI & MỐI TÌNH CÂM/ ELSA TRIOLET- bản việt ngữ thế phong

Elsa Triolet/ Maiakovski và mối tình câm
Đại Nam văn hiến , Saigon-
 Nxb Đồng nai tái bản, 2004





                lili, hãy yêu tôi
                  ---------------------------------------------
                maiakovski/  
                thế phong dịch theo bản pháp ngữ elsa triolet




                                                       MAIAKOVSKI & MỐI TÌNH CÂM
                                                              bản pháp ngữ   ELSA TRIOLET-
                                                                                 bìa 1; tranh vẽ  ĐINH CƯỜNG




                                                                                       bìa sau  MAIAKOVSKI & MỐI TÌNH CÂM



   hình 1, từ trái qua, trên xuống:
                                                                     V.Polonskia (1930) chứng kiến cai chết bí ấn Maiakovski
                                                                    hình 2: Maiakovski  qua nét vẽ M. Larionov . (Paris, 1930)
                                                                    hình 3: Lili Brik trong tác phẩm Tôi Yêu của Maiakovski
                                                                    hình 4 :  Nhà số  3 ở đường Lubianca, số 12 là phòng của Maia ( X)
                                                                    hình  5:  Tachinia Iakoleva trong tác phẩm Tôi Yêu của Maiakovski
                                                                    hÌnh 6:  MAIAKOVSKI  -- hình 7:  LILI BRIK  -- hình 8:  ELSA TRIOLET.

                                                                              (tr. 2:   MAIAKOVSKI & MỐI TÌNH CÂM / ELSA TRIOLET)

                                      
              " Lili, hãy yêu tôi!"

  bài thơ tặng, không chỉ tặng một lần thôi; hoặc đề tên một người nào đó, bởi xã giao; hoặc chính tác giả viết nhờ hứng người ấy -- thì, thơ đề tặng được lồng trong từng chữ  - thực ta thơ ấy viết riêng cho người được tặng.  Thí dụ dưới đây là bản thảo ' Tiếng sáo của người ' (1916) :


                            Và trên trời
                                  quên
                                       bẵng mất
                                            làn khói xanh
                              và
                                   đám mây
                                        như 
                                              những kẻ
                                                     tị nạn
                                                         rách mướp

                                tôi sẽ ôm
                                    lấy
                                        tất cả 
                                            chuyện tình
                                                      cuối cùng
                                                                 đời tôi

                                và
                                    mừng
                                        tôi hét
                                            tôi la
                                                 như
                                                     dân du mục

                                 để quên đi
                                      sự êm dịu
                                           đàn ông 
                                               các anh
                                 nghe đây!
                                        hãy ra
                                             khỏi hầm 
                                                    trú ẩn
                                 các anh
                                     sẽ làm cho
                                          chiến tranh
                                                    hủy diệt
                                                            sau cùng.

                                  Cho rằng
                                         máu chảy
                                               lảo đảo
                                                            Bachus
                                  một khi
                                       chiến trận
                                              xong xuôi
                                  thì danh từ
                                         yêu đương
                                                không bao giờ
                                                              khô héo.

                                  Người dân Đức
                                                   mến yêu
                                                          tôi biết
                                                                các anh
                                   trên môi
                                         các anh
                                              có 
                                                  dòng máu
                                                          Goethe.
                                   Nhưng 
                                         tôi
                                           môi 
                                             hồng
                                                từ thế kỷ này
                                                    qua đi mãi mãi.

                                    Hôm nay
                                           ngã gục
                                                trước 
                                                  bàn chân
                                                              ai!
                                     vì
                                        các anh
                                             mà 
                                                 tôi ca hát
                                                      vẽ lại mặt
                                                            bị cháy xém.

                                     Có lẽ
                                        hôm nay
                                              ghê hồn
                                                  tựa
                                                      mũi nhọn 
                                                               dao găm
                                      khi 
                                        thế kỷ
                                            dài
                                              như 
                                                râu bạc
                                       chỉ 
                                          còn 
                                             anh
                                                 và tôi
                                       đuổi
                                           vờn
                                               nhau
                                       từ 
                                         thành phố
                                             này
                                                qua
                                                   thành phố
                                                                khác.

                                        Và
                                            anh hứa hẹn
                                                 ở
                                                   bên kia bờ,
                                       tôi sẽ hôn anh
                                                ở bên kia
                                                    bờ sương mù
                                                               Luân đôn
                                       đôi môi lửa
                                          dưới
                                                ánh đèn đêm
                                                       trong sa mạc
                                         nóng cháy
                                               da thịt
                                                    người
                                         như
                                              căng nứt
                                        và                    
                                           sư tử
                                                thay
                                                    người
                                                        giữ gìn
                                         tôi
                                            giả dụ 
                                                 thôi
                                         anh
                                            đã nằm
                                                 dưới bụi 
                                                      xương tan tành
                                                              vì gió 
                                         tôi
                                            bị
                                              cháy bỏng
                                                       Sahara.

                                        Và anh
                                             nở
                                                nụ cười
                                                    trên môi
                                        rồi 
                                          anh nhìn
                                              anh ngắm
                                         (đẹp biết bao, 
                                                là kẻ đấu bò mộng !)
                                        rồi
                                             bỗng nhiên
                                                 tôi
                                                    ném
                                                       tôi  
                                          vào
                                             nơi trú ẩn
                                                    ghen tuông
                                        con mắt
                                              lờ đờ
                                                   kẻ 
                                                  đấu bò mộng
                                                                    chết !
                                       Và anh
                                          đi trên cầu,
                                              bước đi
                                                    chán nản
                                        nghĩ rằng
                                              dưới kia
                                                     có lẽ tốt
                                         vì  đó là tôi
                                                đang              
                                                    chảy dưới cầu
                                         tôi
                                           dòng
                                               sông Seine,
                                        tôi gọi anh
                                             chưng ra
                                                 bộ răng
                                                      mùi hôi thối.

                                        Và anh
                                                                 có thêm
                                                một kẻ làm bạn
                                        dạo trên
                                                hè phố
                                       Strelka
                                           hay Sokolniki
                                       và đó
                                           là tôi
                                                trèo lên cao
                                                          lên cao mãi
                                      để đợi chờ
                                             vầng trăng
                                                  trần truồng
                                                         bóng nhẫy.

                                     bởi
                                        tôi khỏe
                                             người ta
                                                   cần
                                                      tôi
                                      nếu
                                           người ta
                                                   ra lệnh:
                                    'mày hãy chết đi
                                             trong chiến trận !'
                                    thì 
                                        đó
                                           sẽ là
                                              kẻ cuối cùng
                                    tên anh
                                        và
                                            môi anh
                                                  sẽ 
                                                  vỡ tan tành
                                    bởi trái nổ
                                        trên 
                                            không trung.


                                     Tôi
                                        chết đi
                                             liệu
                                                 có 
                                                     vòng hoa
                                                               viếng?

                                    ở 
                                         Saint Hélène?
                                    những
                                            trận cuồng phong
                                                   đời sống
                                                          đóng ấn
                                                                mông lung,
                                     thì tôi
                                         là kẻ
                                            xin tham dự
                                                         chiến trận
                                     và
                                         lên ngôi 
                                              vũ trụ
                                     và 
                                          bị 
                                               xích
                                                   khóa tay.


                                    Giấc mộng 
                                           Nga hoàng
                                                đỗ vỡ
                                    hình ảnh
                                        trên
                                              nét mặt
                                                     nhỏ bé 
                                                          của anh,
                                    trên
                                        vầng
                                              mặt trời
                                                       đỏ ối
                                   và
                                      đồng tiền non trẻ
                                           của tôi
                                    và
                                       tôi
                                         ra lệnh
                                           dân tộc tôi:
                                  'hãy đánh!'
                                   và 
                                       ở 
                                           bên kia
                                   ở 
                                      thế giới kia
                                           miền Bắc cực
                                              đồng cỏ
                                                    trải xanh
                                   mà ở đấy
                                       gió
                                            Bắc cực
                                  mặc cả
                                          mua 
                                                dòng sông
                                  tôi sẽ
                                        khắc
                                            một chuỗi
                                                thật dài
                                                     tên 
                                                        LILI
                                  tôi ôm
                                        vòng chuỗi
                                             hôn
                                                   trong
                                                       dây xích
                                                           tù đày.


                                   Vậy thì,
                                       hãy nghe đây,
                                  anh 
                                     đã quên
                                          bầu trời xanh
                                                        rồi đó,
                                 da thịt
                                     nổi gai
                                         tua tủa
                                             tựa
                                                 loài vật,
                                 có lẽ
                                    điều này
                                         tình yêu
                                            cuối cùng
                                                 hoàn vũ
                                 ôm lấy
                                     đóa hồng
                                         trên đồi ngực
                                                       nở căng. 


                       thơ MAIAKOVSKI
                                                       bản pháp ngữ  -Elsa Triolet 
                                   bản việt ngữ:   Thế Phong

                       (tr. 89-  97  - MAIAKOVSKI & MỐI TÌNH CÂM/ ELSA TRIOLET.)