Nguyễn Đình Tuyến viết .
TÂM HẰNG - NGUYỄN ĐẮC XUÂN *
bài : nguyễn đình tuyến
T hi sĩ Tâm Hằng tên thật là Nguyễn Đắc Xuân , sanh ngày 20-6-1943 tại Huế .
Học xong trường Quốc Học Huế, ghi danh Đaị học Văn khoa Huế, và hiện đang theo học trường Đại học Sư phạm Huế .
Cộng tác với tạp chí Thời nay ( Saigon) vả chủ trương tạp chí Nhận thức .
Đã xuất bản : TỪ CÕI VÔ THƯỜNG ( thơ, 1963 ) v...v...
------
* TÂM HẰNG - NGUYỄN ĐẮC XUÂN ( Biên tập ghi thêm tên thật sau bút danh / 2012 ) .
Những trạng thái u uất đau khổ, những trạng thái lo âu, bệnh tật luôn đè nặng lên con người vhu1ng ta - những trạng thái đó, Phập pháp gọi là cõi vô thường , nơi chứa đầy những đổi thay không ngờ trước được . Từ cõi vô thường của nhà thơ Tâm Hằng là tiếng kêu ai oán của một ngơời tù sắp phải đi đày, là tiếng than từ trạng thái đau đớn của lao xá Thừa Thiên, nơi phát sinh nguồn thơ Phật giáo :
Thơ hỡi là thơ, trăng hỡi trăng
Ai giam tôi giữa bốn tường ngăn
Bản thân nghe rã thành rơm mục ...
Để giải thích cái lẽ vô thường của những biến động, Phập pháp dùng thuyết nhân duyên mà giải nghĩa cái khổ là sdo lòng dục vọng, lòng ham muốn những đam mê mà ra; trong những đam mê đó có tình yêu :
Anh lại gọi tên em cho đỡ nhớ
Ngưng lưng trời lạc hướng ánh sao băng
Anh cứ ngỡ đêm nay đường Bến Ngự
Em lang thang trong ánh mắt lệ tràn .
Cho nên, sau khi pha trộn tình yêu vào tinh thần tranh đấu làm cho nhà thơ có được màu sắc dịu dàng dễ mến và hàm xúc như trong thơ Nguyễn Huyền Không :
"Chiều xuống chuông chùa tiếng nhẹ vang
khói hương nghi ngút tỏa lư vàng
nghiêng đầu lặng lẽ bên ngai Phật
em hỡi, nao nao lệ mấy hàng.
Kêu gọi ngậm ngùi chuông cảnh tỉnh
trầm hương tưởng loáng chuyện thâm sâu
ngàn xưa tưởng lạnh mồ xanh lạnh
van vỉ than ôi mắt nhiệm mầu ... "
Tâm Hằng đã vội rời bỏ bến mê , vội vã diệt dục để tỉm về lối
giải thoát theo con đường chính đạo, con đường của từ bi, bác ái, con đường soi sáng bởi ngọn hải đăng kỳ diệu, và tình yêu ở nhà- thơ- gã đã biến đi, nhường chỗ cho niềm tín ngưỡng tôn giáo :
Con trở lại với niềm đau số phận
Gửi linh hồn trong ánh đạo từ bi
Ngọn hải đăng - ngọn hải đ8ang kỳ diệu
Đưa hồn con ra khỏi cảnh sanh ly .
Là chứng nhân của thời đại, của những ngày lịch sữ đẫm máu ở Huế , nhà thơ đã viết những vần thơ gợi được tình cảm tự nhiên của con người muôn thuở, như lòng nhân ái, sự xót thương . Ở Tâm Hằng , hồn thơ trữ tình Phật giáo khá sâu sắc , và
từ cõi vô thường, gồm có những bài thơ thời sự ( poèmes de circonstance ) có thể được xem như tập thơ tiêu biểu của một thời kỳ đầy xáo trộn vừa qua .
Nhà thơ đã ý thức được rằng thi ca Phật giáo không thể chỉ là những bài kinh kệ, mà cũng không thể là những bài xã luận có tính cách phê bình, đả kích . Và cái thành công đầu tiên của nhà thơ Tâm Hằng- Nguyễn Đắc Xuân là ở ý thưc nghệ thuật thi ca tôn giáo đó .
trích nguyên tác thơ tâm hằng-nguyễn đắc xuân
1. từ cõi vô thường
Si mê gần nửa đời ngườiHoang liêu rét buốt suôn mười ngón tay
Đắp chưa cong ngôi mộ này
Gian truân như muốn đổ đầy tuổi thơ .
Ngục trung thư ngửa mặt thơ
Tóc trần gian nhuốm bụi mờ luân lưu
Tần Thủy Hoàng - giọng hát thư cưu
Tiếng reo đốt sách thủy triều hà giang .
A ha ! mộng cũ phai tàn
Trở thân ngơ ngác nỗi hàn bi thương
Trăm sinh nét bút vô thường
Sống thêm biên giới lên đường từ bi .
(TỪ CÕI VÔ THƯỜNG )
2. tha thiết trong hồn .
Anh lại gọi tên em cho đỡ nhớ
Ngâm tràng thơ cho vang dội hư vô
Anh lại gọi tên anh cho bớt khổ
Bốn bức tường hiện hữu thành mơ .
Bản thân đây như chồi non mới mọc
Anh sang xin chút ánh sáng mặt trời
Đời nhạt tệ nhưng mà anh không khóc
Nhớ thương em chưa dám ngỏ một lời .
Xưa đã chịu lưu đày trong vĩnh viễn
Anh và em chưa trọn kiếp ưu tư
Làm rong bể để suốt đời câm nín
Chưa hóa thân anh còn chịu lao tù .
Anh gọi lại tên em cho đỡ nhớ
Ngang lưng trời lạc hướng ánh sao băng
Anh cứ ngỡ đêm nay đường Bến Ngự
Em lang thang trong ánh mắt lệ tràn .
Anh lại gọi tên em cho đỡ nhớ
Anh lại gọi tên anh cho bớt khổ !
( TỪ CÕI VÔ THƯỜNG )
3. vùng ánh sáng
Con trở lại với niềm đau số phậnGửi linh hồn trong ánh đạo từ bi
Ngọn hải đăng - ngọn hải đăng kỳ diệu
Đưa linh hồn con ra khỏi cảnh sanh ly .
Ngơời đã đến giữa cuộc đời bi đát
Hồn con xoay muôn vạn kiếp luân hồi
Thân đã lê qua bao niềm ngục tối
A-tu-la hay trọn kiếp làm người .
Tim khô héo mang linh hồn triết lý
Ngày nhân gian con nhắm mắt thâm u
Cho đừng thấy tấm thân này nhục tủi
Lửa cơ trầm đốt cháy mãi chưa nư .
Con đã gặp người về trong ánh sáng Tuy bao dung những suối khổ cuộc đời
Trong những đêm tinh cầu sắp uứt rạn
Bốc thành hơi cả thế giới loài người .
Đang toan tính dự ba nghìn tinh đẩu
Loài người khóc những khí giới tối tân
Hai triệu người vì một người sơ sót
Biến thành tro thành biển cà mênh mông .
Thân ảo hóa và cuộc đời ảo hóa
Hình hài đây đang tròn nghĩa sắc không
Nát lý thuyết bám vin vào vật chất
Xây lâu đài trên biển cả cát thông .
Người ngự đến hiền từ trong ánh mắt
Mười ngón tay đang ngời sáng hoa đăng
Con kinh hãi mắt nhắm nghiền cúi mặt
Hồn say hương con tìm nẻo niết bàn .
Vùng ánh sáng nhiệm mầu trên xứ ấy
Hồn con vương cho đến chốn bao la
Hai ngàn và hơn trăn năm lẻ
Lời kinh ngài con vang đội Thích ca .
( TỪ CÕI VÔ THƯỜNG )
[]
thơ TÂM HẰNG-NGUYỄN ĐẮC XUÂN
( trích NHỮNG NHÀ THƠ HÔM NAY / NGUYỄN ĐÌNH TUYẾN -
Nxb Nhà văn Việtnam tái bản, Saigon 1967 - tr. 285 291 )
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét