Thứ Năm, 20 tháng 6, 2013
thi ca- thi nhân & cảm nhận / lê ngọc trác 7
nguyên sa: người làm mới thi ca 7
bài viết : lê ngọc trác
Nguyên Sa nằm trong số ít nhà thơ ngay từ ban đầu công bố tác phẩm đã được những người yêu thơ đón nhận một cách trân trọng và đầy nhiệt tình. Nhiều thế hệ, những người trẻ tuổi, những người đang yêu đã chép vào sổ tay, lưu bút những câu thơ tình lãng mạn :
Áo nàng vàng tôi về mua hoa cúc
Áo nàng xanh tôi mến lá sân trường
Sợ thư tình không đủ nghĩa yêu đương
Tôi thay mực cho vừa màu áo tím
TUỔI 13 / NGUYÊN SA
Nguyên Sa tên thật Trần bích Lan, nguyên quán cố đô Huế - nơi cổ kính, đầy thơ mộng. Sinh ngày 01- 03- 1932 tại Hànội, Trần Bích Lan còn có bút danh Hư Trúc, Lê hải Vân ..., đậu tú tài năm 1953, rồi sang Pháp du học, theo học triết tại đại học Sorbonne. Trong
thời gian theo học tại Pháp, ông gặp Trịnh thúy Nga, nàng thơ của Nguyên Sa. Chúng ta bắt gặp những bài thô tình rất đẹp của ông viết tặng Trịnh thúy Nga, sau ông cưới làm vợ.
Năm 1956, Nguyên Sa và vợ trở về Việtnam, ở Saigon, ông dạy triết tại các trung học Chu văn An, Văn học Nguyễn bá Tòng ..., đại học Văn khoa Saigon. Cùng với thiên chức nhà giáo, ông viết báo, làm thơ. Ông qua đời vào ngày 18- 04- 1998 ở Hoa Kỳ.
Nguyên Sa để lại cho đời những tác phẩm chính sau đây :
về thơ : Thơ Nguyên Sa ( tập 1, 2, 3, 4 ), Thơ Nguyên Sa toàn tập - truyện dài có
Giấc mơ 1, 2, 3, truyện ngắn : Gõ đầu trẻ, Mây bay đi...
về biên khảo triết học, văn học : Descartes nhìn từ phương Đông, Một mình một ngựa, Một bông hồng cho văn nghệ ..
về giáo khoa : Luân lí học, tâm lý học ...
Trên lĩnh vực sáng tác thơ, Nguyên Sa tử bỏ hẳn cách viết theo thể cổ truyền, ngôn ngữ trong thơ mới lạ, trẻ trung, sang trọng - làm lay động nhiều độc giả yêu thơ . Ông cho rằng :
"...văn thơ nếu luôn luôn thật sát thì sẽ nhàm chán. Vần không sát hẳn, thậm chí lạc vận, nếu sử dụng đúng cách, đúng chỗ vẫn ra một bài thơ hay ..."
Trong hồi ký, Nguyên Sa viết :
"... Vần thơ có vần chỉnh vần thông, vần cưỡng áp và lạc vận. Vần chỉnh không cần sự hỗ trợ, không cần sự phối âm, nhưng, sử dụng những nền âm thanh khác biệt có khả năng làm cho vần thông trở nên vần chỉnh, vần cưỡng và ngay cả vần lạc cũng được nắm tay giữ được trong khoảng không giữa trời, giữa đất mênh mông ..."
Nhịp điệu thơ Nguyên Sa đã sử dụng ở thể tỉ ứng, liện tưởng và so sánh một cách đầy mới lạ . Trong thơ, nhất là thơ tình, nhiều tác giả đã chọn lọc đưa vào thơ những hình ảnh, sự kiện, nhân vật cao sang- còn Nguyên Sa [ thì] lại khác- ông đưa vào thơ mình những con vật gần gũi lam hình tượng so sánh, nhưng, không phản cảm. Mọi người chấp nhận, cảm thấy thân thương trong cuộc sống. Những người yêu thơ rất thích câu thơ ngộ nghĩnh, dễ thương của tác giả :
Hôm nay Nga buồn như một con chó ốm
Như con mèo ngái ngủ trên tay anh
Đôi mắt cá ươn như sắp sửa se mình
Để anh giận sao chả là nước biển ...
Tại sao Nga ơi, tại sao ...
Đôi mắt em nghẹn như sát từng lần vỏ hến
Hơi thở trùng như sợi chỉ không căng
Bước chân không đều như chiếc thước kẻ ai làm cong
Ai dám để ở ngoài mưa, ngoài nắng ...
NGA / NGUYÊN SA
Và, một cách so sánh khác của Nguyên Sa đã cho chúng ta một bức tranh lung linh sắc màu phương đông đầy thơ mộng :
Anh nhớ em ngồi áo trắng thon
Ngàn năm còn mãi lúc gần quen
Em gầy như liễu trong thơ cổ
Anh bỏ trường thi lúc thịnh Đường
EM GẤY NHƯ TỂU THƯ TRONG THƠ CỔ / NGUYỆN SA
Từ cổ chí kim thơ tình được viết bởi những nhà thơ tài hoa đều hấp dẫn đọc giả mọi lứa tuổi, nhất là lứa tuổi chớm yêu, đang yêu . Chúng ta ắt gặp chính hình ảnh mình
trong thơ Nguyên Sa, đó là tiếng lòng, nỗi niềm tâm sự kết nối yêu thương, lời tỏ tình nồng nàn đầy ước vọng của trái tim và đưa chúng ta vào thế giới mơ mộng tình yêu.
Không có anh lấy ai đưa em đi học về
Lấy ai viết thư cho em mang vào lớp học
Ai lau nước mắt cho em ngồi khóc
Ai đưa em đi chơi trong chiều mưa ...
... Không có anh nhỡ một mai em khóc
Anh thu buồn trong mắt sẽ hao đi
Tóc sẽ dài thêm mái tóc buồn thơ
Không có anh thì ai ve vuốt
Không có anh lấy ai cười trong mắt
Ai ngồi nghe em nói chuyện thu phong
Ai cầm tay mà dắt mùa xuân
Nghe đường máu mang từng cành lộc biếc
Không có anh lỡ ngày mai em chết
Thượng Đế hỏi anh sao tóc em buồn
Sao tay gầy, sao đôi mắt héo hon
Anh sẽ phải cúi đầu đi về địa ngục ...
CẦN THIẾT / NGUYÊN SA
Thi phẩm Thơ Nguyên Sa xuất bản, phát hành rộng rãi trong năm 1958 đã đánh dấu một thời kỳ chuyển hướng trong dòng chảy thi ca Việtnam. Thơ tình yêu Nguyên Sa có một sức hút mãnh liệt. Nhiều nhà nghiên cứu văn học đánh giá bài thơ Áo lụa Hà Đông là
' một trong những bài thơ tính hay nhất của Nguyên Sa '.
... Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát
Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông
Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng
Thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắng
Anh vẫn nhớ em ngồi đây, tóc ngắn
Mà mùa thu dài lắm ở chung quanh
Linh hồn anh vội vã vẽ chân dung
Bay vội vã vào trong hồn mở cửa
Gặp một bữa anh đã mừng một bữa
Gặp hai hôm thành nhị hỷ của tâm hồn
Thơ học trò anh chất lại thành non
Và đôi mắt ngất ngây thành chất rượu.
Em không nói đã nghe lừng giai điệu
Em chưa nhìn mà đã rộng trời xanh
Anh đã trông lên bằng đôi mắt chung tình
Với tay trắng em vào thơ diễm tuyệt.
Em chợt đến , chợt đi, anh vẫn biết
Trời chợt mưa, chợt nắng chẳng vì đâu
Nhưng sao đi mà không bảo gì nhau
Để anh gọi, tiếng thơ buồn vọng lại
... Em ở đâu, hỡi mùa thu tóc ngắn
Giữ hộ anh màu áo lụa Hà Đông
Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng
Giữ hộ anh bài thơ tình lụa trắng ...
ÁO LỤA HÀ ĐÔNG / NGUYÊN SA
Nguyên Sa xuất hiện trên bầu trời thi ca Việtnam từ những năm đầu thập niên 50 thế kỷ XX. Đến nay, đã gần 60 năm, thơ Nguyên Sa vẫn giữ nguyên vị trí và sự yêu qúi trong lòng những người yêu thơ. Nguyên Sa thật sự trở thành ' một trong những nhà thơ lớn nhất Việtnam trong hậu bán thế kỷ XX.'
Và [ đó ] là một nhà thơ của trường phái lãng mạn . []
( kỳ sau : Nguyễn Vỹ, nhân chứng 1 thời đại )
lê ngọc trác
------
Tài liệu tham khảo:
- Thơ Nguyên Sa ( Saigon, 1958)
- Những nhà thơ hôm nay / Nguyễn đình Tuyến ( Saigon 1967)
- Nguyên Sa : thế giới tình yêu thơ mộng / Thái tú Hạp.
( Thi ca-- thi nhân & cảm nhận / Lê ngọc Trác - Nxb Văn học Hànội cấp phép, Ctycổ phần văn hoá Đất Việt in ấn, phát hành, 2013 - in kèm ảnh Nguyên Sa : 3x 3,5 cm - tr. 46 52).
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét