thi nhân - thi ca & cảm nhận / lê ngọc trác - 6

                             ngũ hà miên : 
                ' lửa loạn ly đốt vèo bao giấc mộng '
                              bài viết :   lê ngọc trác


     Vào  những năm 60 của thế kỷ XX, ở miền núi Ấn, sông Trà, có 1 người đã chiết tự tên mình làm bút hiệu khi sáng tác thơ văn - đó là Ngũ Hà Miên.,   tên thật Nguyễn văn Hàm, sinh 1930 tại làng Thi Phổ, xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.  

    Cách chiết tự tên thật thành bút hiệu là nghệ thuật mê tự ... Có lẽ,  trong lịch sử văn học Việtnam, [  thì ] , Nguyễn văn  Hàm   là người thứ 2 chiết tự tên thành bút danh, [ chỉ ] sau nhà văn Khái Hưng [  tên thật ]  Trần khánh Giư .

   ( ... ) Ngũ hà Miên hoạt động trên nhiều lãnh vực, từng là giáo sư giảng dạy tại các trường trung học... ở miền Nam, [còn ] tham gia  hoạt động chính trị ,  từng là dân biểu  Quốc hội Việtnam Cộng Hòa .  Sau 1975, [ lại  ] đảm nhiệm chức vụ phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tp. , phó ban tôn giáo tp. HCM , [ hiện tác giả sống ở tp. HCM ].

    Nhưng , trước sau Ngũ Hà Miên vẫn là một nhà thơ và người nghiên cứu văn học.  Trong đời viết sách, làm thơ, Ngũ Hà Miên đã cho xuất bản :

                              Giảng luận Chinh phụ ngâm  ( biên khảo, Saigon 1958),
                              Việtnam thi ca cận đậi (biên khảo, Saigon 1963),
                              Mười năm ( thơ, saigon, 1963) ..., 
                             

    Hiện chúng ta  đang sống trong 1 đất nước thanh bình, cùng đọc lại  thơ những nhà thơ viết về chiến tranh,   ở đây là Ngũ Hà Miên - chúng ta sẽ thấy được nhiều  nỗi đau khổ,  mất mát của một thời đã qua. 

    -   và, càng yêu hòa bình [ hơn  ] , đa số thi bản trong thi phẩm Mười năm / Ngũ Hà Miên ,  bức tranh đầy đau khổ của quê hương bị tàn phá.  Qua thơ Ngũ Hà Miên, thi sĩ đã trở thành nhân chứng một thời :

                                đá tan rừng biển động
                                lửa loạn ly đốt vèo bao giấc mộng 

   - mười năm, khoảng thời gian ước lệ trong thơ Ngũ Hà Miên, khi nói về tang thương, Chết chóc  suốt 1 thời máu lửa :

                              Cô hàng xóm nhỏ giã từ son phấn 
                              Lên xe hoa một sáng rộn pháo hồng
                              Nhưng rồi một đêm súng nổ mịt mùng
                              Nàng quấn khăn tang, mắt đầm lệ khổ
                             Tay dắt con, áo phất  phơ chiều gió 
                              Nhân loại ơi ! bao giờ hết chia lìa ...
                                MƯỜI NĂM / THƠ NGŨ HÀ MIÊN 

    - giũa cái chết hãi hùng nhất của thời chiến tranh, Ngũ Hà Miên đã nói lên tâm trạng hoang mang, không lối thoát  người  cùng thời :

                            Anh bảo cuộc đời có lý hay không ?
                            Đây  quán nửa khuya cà phê nguội buốt
                            Khói thuốc nào lên mù mịt cả căn phòng
                            ' Lũ chúng tôi còn chới với giữa vô cùng 
                             trả lời hộ hỡi hồn ma kẻ chết '

   -  và nỗi niềm cô độc của một thế hệ :

                           Trống rỗng cuộc đời nên ta  ngao hát 
                           Ngơ ngẩn nhìn ta hàng cây bên đàng '

    - cùng  với những bài thơ viết về bi thương chiến tranh, nỗi niềm cô độc trong cuộc  sống, ta bắt gặp trong thơ Ngũ Hà Miên một khát vọng tình yêu :

                           Không có em cuộc sống sẽ khô cằn 
                           Nắng úa hết những vòm trời dĩ vãng 
                           Chiều đã xuống tường bóng đen tinh loạn
                           Khiến con người kinh hãi trước hư vô '

   - thơ Ngũ Hà Miên không chỉ  có  khổ đau   ly tán   -  mà còn hạnh phúc rực hồng của những người đang yêu:

                          Bỗng em đến, vườn xuân tràn ngập nắng
                          Mặt trăng, mặt  rời với những vì sao 
                          Mở tiệc cùng anh vui ngày hội ngộ 
                         Từ đó hết tháng năm buồn vò võ 
                          Đôi lứa chúng mình đi giữa vô cùng
                         Trong gió cát mà chẳng hề cô độc  
                                KHÔNG CÓ EM / THƠ NGŨ HÀ MIÊN 

   (.... )  *
                                          { kỳ sau: Nguyên Sa  )

------
[...]  chữ của B.T.
(... ) BT. xin phép tạm lược bỏ  đoạn kết :  11 dòng

     lê ngọc trác

( Thi nhân - thi ca & cảm nhận  / Lê ngọc Trác - Nxb Văn học Hànội cấp phép, Cty Cp văn hoá Đất Việt in ấn, phát hành, 2013 - in kèm ảnh  Ngũ  Hà Miên, khổ 3, 3cm5 -   tr. 41 - 44 ).