lưu dân thi thoại - kỳ 2 - diên nghị + song nhị
cội nguồn xuất bản, san jose 2003
nữ thi sĩ huệ thu
bài viết : diên nghị + song nhị
Tiếng ru của mẹ thuở nào thẩm thấu, lắng đọng sâu trong tiềm thức trẻ thơ - để - khi lớn lên, khoác chiếc áo dài đồng phục màu xanh biển của trường nữ trung học Bùi thị Xuân Đà lạt, Huệ Thu đi vào ảo thực thi ca, bằng những cảm nghĩ đầu đời thiết tha, trong sáng, nồng nàn tình tự ca dao. Thành phố sương mù, nơi chị sinh ra, và, cho đến lúc trưởng thành, đã trao gửi cho Huệ Thu thiên nhiên, vạn vật, trăm màu, trăm vẻ, qua đó, Huệ Thu hình thành các tập SƯƠNG CHIỀU THU ĐỌNG [1994]. Tiếp theo những năm sau, các thi phẩm khác lần lượt được ấn hành tại thành phố Thung Lũng San Jose, nơi Huệ Thu chọn làm quê hương tị nạn :
- MỞ NGÕ PHÙ VÂN [1995] - LỤC BÁT HUỆ THU [1997]
- ĐẦU NON MẤY TRẮNG [1998] - TỨ TUYỆT HUỆ THU [1998]
qua các thi tập vừa kể của chị, người đọc có thể nhận diện chân dung thơ Huệ Thu , từ bối cảnh cõi sống, từ nguồn ngọn tâm tình riêng tư và sự thôi thúc giãi bày, trang trải.
Nhập vào dòng chảy của đoàn người lưu xứ, nhà thơ nữ này đã từng trăn trở nhiều về nỗi buồn ly hương, sau khi đành đoạn phải ra đi, vì không thể tìm thấy an bình, như đã từng mơ ước. Cuộc vượt thoát, qua những lần đi hiểm nguy, một còn, một mất, với tâm nguyện thà đi, dú rủi ro không đến, còn hơn chịu chôn chặt giữa trùng trùng vây hãm ngay trong lòng sông, núi quê nhà.
Cuộc sống vốn dĩ là một phạm trù triết lý phức hợp, với nhiều nan đề vấn nan. Khi ước muốn đã đạt, ngẩng nhìn vòm trời cao rộng, hít thở không khí tự do, cũng là lúc người thơ lại bắt đầu một cuộc trở về bắng tâm thức :
Gọi quê hương, gọi hoài trên đất Mỹ
Việtnam ơi! Đà lạt cùa tôi ơi !
Thúy Kiều của Nguyễn Du, 15 năm lưu lạc, kết thúc bằng một tương phùng, với Huệ Thu, 15 năm - thời gian còn mãi lênh đênh vô định, chưa thấy cuộc tương phùng, thì, đã mất mát máu thịt thân yêu :
Mười lăm năm mỗi ngày thêm
Quê hương mây phủ, trắng thềm Ca dao
Mẹ chờ nước mắt chao chao
Cha mong, thất vọng đã vào huyệt sâu
và cứ thế, con người phải dấn bước theo bóng thời gian, đi về phía trước, nhìn lại phía sau, từng đường nét đậm nhạt, quê hương mờ khuất cuối trời mây :
Đường đi - một bước - dặm dài
Quê hương - nhìn lại - xa ngoài chân mây !
Thơ là nguồn tái tạo hy vọng, phác họa một ước mơ, cứu rỗi lỡ lầm, nhưng, Thơ cũng gieo vào tâm trạng con người ảo giác của quá khứ, âm vọng, khô khốc, bẽ bàng ... Dù đang thênh thang dưới vòm trời tự do, dĩ vãng khắc nghiệt, vẫn bám theo ám ảnh con người. Tiếng kẻng răn đe, thôi thúc trong một xã hội rập khuôn theo hệ thống trại tù, trại lính một thời chưa phai nhạt trong tâm trí, khiến, nhà thơ băn khăn tình chung, riêng, thắc mắc, u hoài, nghi hoặc, cô đơn :
Tình riêng - con cá lặng lờ
Tỉnh chung - con nhện giăng tơ ... một mình
Còn gì để gọi là tin
Quê hương - tiếng kẻng cầm canh, chắc còn ?
NỬA ĐÊM TRONG VƯỜN RIÊNG MỘT CÕI
ký ức nhà thơ lại hằn lên nỗi nhớ từng con đường thân thuộc của miền Nam : đường Công lý,Lê Lợi của Sài Gòn. Quên sao được những tất tả, lận đận với kế sinh nhai, giữa buổi giao thời, nhiễu nhưng, bất ổn ấy, ngồi bán sách 'xôn' lề đường, qua ngày, tháng giữa Sài Gòn đổi chủ :
Sài Gòn
Công lý băng ngang
Lê Lợi xẻ dọc những hàng sách 'xôn'
Nhớ hoài một thuở kiếm cơm
Ngồi bên đống sách, nhai sờn gáy da
với quê hương hôm nay - quê hương hoài niệm, với Sài Gòn, biết bao nỗi nhớ thương, Huệ Thu đã đi tìm quê hương trên đất Mỹ, giữa dòng hiện thực, mà lui vào siêu thực, mộng mị. Lời độc thoại chất nặng ưu tư, ẩn ức :
Sài Gòn
Ôi nhớ, ơi thương
Sao đây cũng nắng, đâu đường lá me
Sài Gòn nỡ bỏ ra đi
Mười năm chưa có buổi về là sao ?
Sài Gòn
Ai đến với tôi
Ru cho nghe với những lời Ca dao
Đèn xanh, đèn đỏ, xôn xao
Ở đây nước Mỹ, chỗ nào quê hương
SÀI GÒN ƠI !
Thơ Huệ Thu, tình và cảnh đều mang ấn tượng. Một bông hoa, lá cỏ, cành cây, gió, nắng, sương, mưa thiên nhiên, vạn vật, đều được tác giả gửi gấm nhiều tình ý, âm sắc đầy cảm xúc :
Tôi từ Lũng Nắng lên đây
Ngắm sương vùng Vịnh, ngắm cây bạc đầu
Thấy mình như ở đời sau
Hồn bay lãng đãng chỗ nào vu vơ
Sương mù ơi ... ơi sương mù mông mênh
Xe qua Gold Gate tôi chìm trong sương
Sương mờ. Đèn mở - Xe nương
Tưởng đâu ánh mắt ai buồn dõi theo
SƯƠNG MÙ Ở SAN FRANCISCO
tâm trạng kẻ tha phương khắc khoải, trăn trở đều thấy khắp trong thơ Huệ Thu. Không chỉ tình chung sông núi, mà ngay cả tình riêng thi sĩ. Tình yêu của Huệ Thu - mối tình Thơ nặng khối đa tảng, mà thanh thoát vút cao, nhẹ như tơ trời, ảo mờ trong hiện hữu... Giữa cơn lốc, đôi khi nghiệt ngã của tình yêu, mịt mờ ngày tới, con người đồng điệu thi ca không nản lòng sờn chí, vẫn tin đối tượng của con tim.' Tôi còn yêu ! / Dẫu tương lai mù mịt / Bởi tình anh là ánh sáng nhiệm màu '. Niềm tin ấy lấp lánh nhân sinh quan của nhà thơ nữ này, càng thêm yêu cuộc sống và cuộc sống cũng thật đáng yêu :
Khi xưa, của những người hiền
Khi nay, của những người quên chuyện đời
Khi nào trong cõi con người
Đời cay đắng mấy, nụ cười vẫn thơm
Huệ Thu có nhiều câu thơ truyền động. Nhiều câu xứng đáng là những câu thơ tuyệt cú của chị. Thơ Huệ Thu phong phú ngôn từ, ý tưởng gợi cảm. Âm điệu Lục bát mang nét đẹp Nguyễn Du. Tập Tứ Tuyệt Huệ Thu với 118 bài là 118 bông hoa đẹp, hài hòa thanh sắc, đan kết giữa ý và tứ. Lục bát Tứ tuyệt là cái rất riêng của Huệ Thu, một Huệ Thu tinh tế từng cảm xúc của những nỗi đau thế sự, tình yêu, và thân phận. []
trích thơ
2 / 9 bài
1. TÔI CÒN YÊU
Tôi còn yêu ! Tôi còn yêu mãi mãi
Nửa đời tôi, tôi đã trải tình buồn
Chưa gặp người tôi đã nói yêu thương
Mà thơ đó ... vẫn chưa mòn chứng tích
Tôi còn yêu ! dẫu tương lai mờ mịt
Bởi tình anh là ánh sáng nhiệm mầu
Là vầng trăng tôi sẽ vén tay lau
Những dòng lệ ướt cả đầu tóc bạc !
Tôi còn yêu ! Nghĩa chi lòng sẽ nát
Gót chân tôi, ngà ngọc giẫm lên đời !
Trong đêm nào tôi đã gọi anh ơi !
Lời thảng thốt và hiểu điều đau đớn !
Tôi còn yêu ! Như mây trời còn gợn
Thơ tôi còn những dấu hỏi, dấu than !
Dẫu chuyện đời người viết tiếp thêm trang
Thơ khép lại những hàng tha với thiết .
Tôi còn yêu ! Vì tình yêu bất diệt
Cọng khói chiều gợi mãi ý hoàng hôn
Anh ở đâu ? Tôi mở hết tâm hồn
Cho biển cả hoá nên cồn dâu thắm
Tôi còn yêu ! Dẫu tình cho không nhận
Có nghĩa gì mấy hợp đó rồi tan!
Thơ tôi thơm như một nén hương tàn,
Câu vĩnh biệt vẫn gọi chàng yêu dấu !
Tôi còn yêu ! Dẫu chim không về đậu
Nhánh liễu buồn rũ xuống trước hiên Thu
Tôi ôm tôi ! Và vuốt tóc sương mù,
Lòng tan biến một thoáng sầu bất chợt .
2. MỘT CHIỀU Ở SAN JOSE
Mây bay trên nóc giáo đường
Mây tan vừa lúc tiếng chuông gọi trời
Tôi nhìn đọt nắng xanh rơi
Rớt trên hiu quạnh là đời quạnh hiu !
Mây bay chiều hỡi ơi chiều
Cái chuông đồng nặng ai treo tháp ngà
Lời nào theo gió bay xa
Lời nào ở lại lòng ta, lòng người ?
Mây bay mà nắng còn tươi
Còn màu sơn đậm trên môi nụ tính
Chợt nghe buốt lạnh lời kinh
Câu ta ước nguyện, câu mình nỡ quên
Mây bay chiều ơi mông mênh
Tôi, Thu, bước nhỏ buồn tênh lối về
Giáo đường chỗ tỉnh nơi mê
Chỗ vương những sợi tóc thề xưa đâu ?
LỤC BÁT HUỆ THU
huệ thu
kỳ sau : dư thị diễm buồn
( Sđd : tr. 247-250 / 252-53 / 255)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét