nxb đất sống, usa, 2006
lệ khánh:
em là gái trời bắt xấu
bài viết: hồ nam
(tr. 156 100 KHUÔN MẶT VĂN NGHỆ SĨ)
20 tuổi Lệ Khánh đã có thơ in thành tập; mà lại do một nhà xuất bản danh tiếng lúc bấy giờ in, đó là nhà xuất bản Khai trí. Từ năm 1964 đến 1966, nhà xuất bản đã in liên tục
'Em là gái trời bắt xấu' (từ tập 1 đến 5) --người ta đồn rằng sỡ dĩ ông Nguyễn hùng Trương chủ nhà xuất bản in thơ Lệ Khánh nhiều như thế -- bởi 2 nhà thơ Sa Giang- Trần tuấn Kiệt và Hoàng trúc Ly, cố vấn văn học nhà xuất bản, cũng 'khoái' thơ Lệ Khánh.
Theo tôi nghĩ, có lẽ nhà xuất bản cho in thơ của cô gái Huế, tên Dương thị Khánh,
[1944- ]chỉ vì tập thơ có cái [tựa] hấp dẫn người đọc 'Em là gái trời bắt xấu'. Và, thơ cô dễ đọc, ai đọc cũng có thể xúc động, thương cảm, có thể rớt nước mắt ràn dụa; vậy in chắc chắn bán chạy, nhà xuất bản tha hồ hốt bạc,
Giận anh những sáng sương lên áo
Tôi tủi thân đi giữa lạc loài
Sương ướt tóc mềm môi trở lạnh
Nghẹn ngào tôi vẫn nhớ thương ai
Sương nhé, đừng rơi ướt áo tôi
Đừng rơi người cũ bỏ đi rồi
Lấy ai phủ giọt sương trên áo
Sương thấm trời ơi lạnh qúa thôi
Tôi sợ sương sa, tôi vẫn đi
Anh ơi lành lạnh gió mai về
Sương rơi ướt áo tôi nhiều quá
Lạnh lắm hồn tôi lạnh tái tê
Anh giờ chắc hẳn vui duyên mới
Quên hẳn người đang mặc áo sượng
Đi dưới trời sương, sương thấm lạnh
Ướt cả hồn tôi ướt vệ đường.
Người ta đồn, người tình đầu tiên của Lệ Khánh là Nhất Tuấn [ Phạm Hậu 1935- ], nhưng nhà thơ Nhất Tuấn không xác nhận, cũng chẳng phủ nhận tin đồn; chỉ im lặng-- nhưng sự thật không phải như lời đồn đại. Người tình đầu thấp thoáng [mang lại] khổ đau , ly biệt, dở dang trong thơ; chính là Phạm hữu Th..., sinh viên sĩ quan khóa 17 Võ bị Đà lạt, sau khi mãn khóa đã chuyển về binh chung Biệt động quân.
Mối tình dang dở gây cho Lệ Khánh có rất nhiều bài thơ sướt mướt về mối tình này. Một thời gian sau khi chia tay với mối tình đầu, Lệ Khánh đã có mối tình [khác] với một nhà thơ mũ đỏ, chính là tác giả 'Đoàn quân mũ đỏ' H.n. L... Thời gian đó, H.n.L... thường bay đi, bay về đường Saigon- Dalat hàng tuần -- và khi Hoàng viết bài thơ 'Kỷ niệm sinh nhật Em' -- thì Lệ Khánh lại có ngay bài 'Kỷ niệm sinh nhật Anh' đáp lại. Hai người cặp nhau một thời gian [khá] dài; nhưng thời gian này, Hoàng rất bay bướm, có nhiều 'bồ nhí' ở Saigon . [Rồi có] 1 ngày , Lệ Khánh từ Dalat vầ Saigon, bắt gặp tại trận; nên chia tay nhau -- và sau đó, người ta lại thấy Lệ Khánh quan hệ tình cảm với nhạc sĩ Thục Vũ (trung tá Vũ văn Sâm/ VNCH), một trong những người nghệ sĩ mặc ka-ki khá nổi tiếng. Và, cuộc tình này khá bền bỉ, tới khi Thục Vũ rời khỏi cõi hồng trần, vẫn chưa dứt. [ cặp vợ chồng này có 1 cháu trai, tên Vũ khánh Thục [ 1968- ] và, trung tá Sâm qua đời ở trong trại cải tạo ở Sơn La. - Bt]
[Trở lại về người tình mang phương danh H.n. L...] , sau một thời gian dài bị tù đày cải tạo ở đất bắc, H.n. L... được thả về, lại đi tìm Lệ Khánh-- và [hình như] Lệ Khánh đã tha thứ cho H.n. L..., 2 người lại nối lại tình xưa [?]
Điều làm mọi người kinh ngac, Lệ Khánh xuất bản thơ với tựa đề 'Em là gái trời bắt xấu' lại là một cô gái Huế xinh đẹp, từng làm nhiều chàng trai đất Quảng ngẩn ngơ; chứ chẳng hề xấu một chút nào cả. Và, người tình đầu của Lệ Khánh -- theo Lệ Khánh mô tả, lại là lính bộ binh, trong khi H.n. L..., là lính nhảy dù chính hiệu 'con nai vàng'. [ sau trung tá H.n,L... chuyển sang binh chủng Biệt động quân tới ngày sau cùng. - Bt)
Điều đáng chú ý [nữa] : đời thơ Lệ Khánh không dài, bắt đầu năm 1964 , kết thúc 1975; sau đó, có sáng tác thêm gì, cũng không còn cái tố chất cấu tạo thành thơ tình ngang trái của Lệ Khánh: những buồn tủi, những nước mắt tình yêu, những khắc khoải, dằn vặt, đớn đau, bi lụy của những kẻ khổ vì yệu.
Lệ Khánh hiện sống ở Dalat, thành phố sương mù, thành phố của tình yêu; nhưng lại khổ vì tình, lụy vì tình -- nhưng nhờ yêu [mà] Lệ Khánh có những vần thơ để đời --'những vần thơ bắt được của trời' qua mặt luôn cả 2 nhà thơ có dính líu tới Lệ Khánh, là H.n. L... và nhạc sĩ Thục Vũ.
Có người cho rằng trong văn học Việt nam (thế kỷ 20) có 2 hiện tượng thơ đáng chú ý: đó là các hiện tượng trong thơ 'Hai sắc hoa ti-gôn' + hiện tượng 'Em là gái trời bắt xấu'. Tuy nhiên tới nay, giới thưởng ngoạn nghệ thuật vẫn còn mơ hồ về nhân vật TTKH, tác giả 'Hai sắc hoa ti-gôn' . [Có] người bảo [tác giả] là Thâm Tâm, người khác bảo là Nguyễn Bính, [lại] người khác nói TTKH là bút hiệu của một cô gái tên Khánh (cố nhân của nhà thơ Thâm Tâm) -- trong khi tác giả 'Em là gái trời bắt xấu' / Lệ Khánh, [thì]
có lý lịch rõ ràng.
Lệ Khánh tên thật là Dương thị Khánh, sinh năm 1944 tại Huế. Sách đã xuất bản' Em là gái trời bắt xấu' ( 5 tập, Khai Trí Saigon xuất bản từ năm 1964 đến 1966.) --' Vòng tay nào cho em'
(1966) -- 'Nói với người yêu' (1967).
HỒ NAM
( trích từ 100 KHUÔN MẶT VĂN NGHỆ SĨ, tr. 156- 158)
trích thơ Lệ Khánh.
LỠ CHUYẾN ĐÒ
Đường ngang qua quận Tân bình
Mưa rơi ướt áo bóng anh nhạt nhòa
Sáu năm trước kể cũng xa
Sáu năm sau bỗng thiết tha lạ lùng
Anh buồn trời mưa rưng rưng
Em buồn nước mắt ngập ngừng trên mi
Bây giờ lối rẽ em về
Bây giờ đã lỡ ước thề ngày xưa
Ngày xưa tình yêu là thơ
Giờ đây thì phải đợi chờ kiếp sau
Chúng mình đi trễ chuyến tàu
Tàu rơi ga lạnh, chỗ sầu về xa
Thương anh nước mắt nhạt nhòa
Thôi mai đừng ghé đừng qua bên này
Đường Chi lăng lạnh heo may
Chiều Bà Chiểu với bóng gầy em đi
Muốn anh sang đón em về
Ngập ngừng lại sợ ê chề đắng cay
Lời yêu xưa gió làm bay
Lời thơ ngày cũ vẫn say lòng mình
Chiều nay lên quận Tân bình
Trời mưa có ướt tóc anh rối buồn
Yêu anh thì thấy tủi hờn
Muốn thôi ... lại sợ ... không tròn hẹn xưa
Nếu yêu cũng phải hững hờ
Bởi chưng số kiếp vẫn chờ dở dang
Đời em đã lỡ đò ngang
Qua sông gặp bến bẽ bàng, buồn chưa?
Lạy trời xin tạnh cơn mưa
Ô hay mình khóc thành Thơ cho người
Lang thang chân bước rã rời
Nghe mưa tháng 7 thương đời Chức Ngưu
Đường về lối cũ đường xưa
Có người thơ đứng chờ mưa tạnh dừng
Em giờ, sợ chuyện ái ân
Sợ qua bến mộng thêm lần dở dang
Sáu năm trước có đò ngang
Sao anh không đón em sang cùng thuyền
Để bậy giờ lỡ làng duyên
Em anh phải khóc từng đêm thật buồn.
LỆ KHÁNH
vài dòng tiểu sử về hồ nam- lê nguyên ngư.
(1930- ) Nhà văn, nhà báo. Bút hiệu Vương Tân, Lê Tây Sơn, Hồ Nam, Bùi viết Tân ... Tên thật là Lê nguyên Ngư. Quê gốc Sơn tây, sinh tại Bắc ninh [Bắc bộ] ... Chuyên viết sách báo. Từng cộng tác với nhiều tạp chí ở miền Nam.
Tác phẩm đã xuất bản: Tìm hiểu thơ tự do ( khảo luận -- viết chung với Phan lạc Tuyên, Mạc ly Châu, Kiêm Đạt ...) -- Truyện một sương phụ thời đại -- Nhật ký của một cậu bé Hà nội (1971) -- Kiều nữ Sài gòn ( 1972 ) ...
(TỪ ĐIỂN NHÂN DANH VÀ ĐIẠ DANH VĂN HÓA vIỆT NAM / NHƯ HIÊN- NGUYỄN NGỌC HIỀN + THANH VÂN-NGUYỄN DUY NHƯỜNG
(Saigon-Việtnam 2015)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét