Chủ Nhật, 8 tháng 4, 2012

Giọng nói lớn / thơ Vladimir Mayakovsky / Elsa Triolet



                                   G I Ọ N G   N Ó I    L Ớ N
                                        thơ  : vladimir  mayakovsky
                             đường bá bổn dịch qua bản pháp ngữ elsa triolet

Vinh dự cho các anh
                                những đồng chí mới
lục soát vào thời kỳ
                            sự thối tha được trải đá lên trên,
sinh viên hôm nay
                           não căng thẳng
các anh
          không biết
                        có lẽ tôi  là ai ?
các anh nghe
                       nhà bác học rằng
khoa học bao trùm
                      những câu hỏi tại sao bày hàng ?
mà trước kia
                      một ca sĩ tung nước sôi
là đich thủ lợi hại của nước trong vòi lạnh  *

G iáo sư
                   hãy bỏ đôi kính đầu tàu của các anh  chị !
cho tôi nói với các anh
                    và thế kỷ này
                             là của tôi
tôi như chất khử  độc
                      đem nước uống sạch tới
cuộc cáh mạng
                       trưng dụng gọi tôi
ra chiến trường
                          xa mộng chân hoàng gia
trong thi ca
                      không ai ngông cuồng cả
Họ có một chiếc vườn đẹp
một trái tim
                   nước  uống
                              không khí
                                     chiếc giường.
tôi bước xuống vườn tôi
để hái cây hương thảo
những vần thơ đầu tiên được tưới nước,
thứ hai
            vẩy nước
-  sự khúm núm của Mitreikas
            ngắm soi
                       của những Koudreikas  **
 chỉ có quỷ mới tháo vát
chúng nó đốt tuổi bốn mươi
gẩyđàn trên bao- lơn
" Mirliton-giọng, mirliton-giọng
giòng... giòng ..."
M ỏng manh ân huệ
                 mà ngoài những bông hồng
                                cho
                                       để tưởng  tượng của tôi
                                                        thì nhô lên ở đó
công viên
          bọn người mắc bệnh lao khạc nhổ
gái điếm, côn đồ
             cả bệnh giang mai
và tôi
              hành động tuyên truyền
                           nếu chưa thấy chán ngấy !
tôi sẽ có hứng
               sản xuất
                    cho anh
                            những bản tình ca
điều ấy đem lại thích thù hơn
                và đó
                       cảm giác trong người sẽ dễ chịu hơn
nhưng tôi
             tự khắc phục đến tan tành
 múa chân lắc cổ
              của tiếng hát  chính tôi
H ãy nghe tôi
             những đồng chí mới
hành động
               tiếng nói dõng dạc của kẻ chỉ huy !
bóp nghẹt
              những thác nước thi ca,
tôi bước dài
               qua những bài thơ trữ tình,
như người sống
                nói với người sống
tôi đến phía anh
                trong cõi xa  xôi cộng sản
nhưng không
              như  anh chàng họa mi  anh hùng Essénine ***
T hơ tôi đi tới
               đỉnh tròn thế kỷ
và trên đó
               quyền lực thuộc về nhà thơ
thơ tôi đi tới
nhưng không phải
                       là
                             cái lao trò chơi
                                  của tình yêu
                                         và tiếng đàn
không còn cả một đồng xu cũ
                 rơi vào tay kẻ biết dùng đồngt iền
không có ánhs áng
              ngôi sao sẽ tắt đi
thơ tôi
           với cố gắng
                  của nhiều năm xé nát,
và kia rồi
          nặng nề
                   thô tục
                            kêu gào,
như những ngày này
                        của chúng ta
đưa đến cống
                     cửa sông
                              thủy triều
như người  ta từng là
                   những tên nôl ệ la Mã
dưới chồng sách
                      là nấ mmồ thi ca
chất thép thi ca
               tìnhcờ có mặt
các anh
             tố giác
các anh không được rờ rẫm tới
           như nắm khẩu súng cổ xưa ghê gớm .
Tôi
             lướt qua
                     danh từ
                             nhưng không phải của tôi
 tai
            của kẻ trinh tiết
                            giữa đầu tóc xoăn
không sao làm hồng nổi
                sự đụng chạm
                             gập ghềnh
và khi mở ra
               những trang thơ tôi
hàng chữ
                  dàn thành mặt trận
                         tôi chỉ huy
                                   điểm danh binh sĩ
những câu thơ sẵn sàng
                       mang sức bặng của chì
như là chết
                     cho vinh dự bất tử
những bài thơ đông đặc
            như tiếng ca -nông bắn vào đầu địch thủ
nằm rạp xuống
             hãy bắn đi
                   nhan đề mở rộng
danh từ
                  trí óc
                         như súng  ống
                                   cũng thích thú !
kia rồi
          đã sẵn sàng
                  như ngựa chạy
                            không ngừng
ném vào không trung
               vần thơ  sắt thép
tung vào
                tiếng kêu gào chiến trận
và tất cả
            đoàn quân trang bị khí giới tới cằm
mà  20 năm
        trong thành công rải rác
tôi sẽ tặng họ
             trang đầu tới trang cuối
 cho mi đấy
 vô sản toàn cầu
tất cả sẽ vô địch
                  của giới thợ thuyền
luôn luôn là
              thù địch
                       mà tôi thù hân
chúng nó bảo chúng ta
        đi phục vụ
                        dưới mầu cờ đỏ
những năm khốn khó
             những ngày thiếu miếng ăn
chúng ta mở
               cửa nhà chúng ta
nhưng không đọc
 thì ai cũng hiểu
ở bên nào
            giao trận
                     tập hợp
                              xếp hàng
 chúng ta
           biện chứng pháp
                không phải từ phía
                                 Hégel đến
tiếng ồn ào của chiến trận
               chính chúng nó
                      kẻ ức hiếp thi ca
trong khi
            dưới làn đạn chúng ta
làm bọn tư sản chạy
như chúng ta
           xưa kia
                  là chàng kỵ mã
S au
             thiên tài
                     khóc chết nức nở
vinh quang vùng vẫy
 sau ai cất chôn
           đày đọa thơ tôi
 đầy đọa như đối với người lính
như kẻ vô danh
            xông vào chúng ta
tôi,
       cóc cần đâu
cho là đạn đồng
             nặng trăm kí-lô bắn tới tấp
thì
       tôi, 
              tôi vẫn cóc cần
                    cả đến mồ mả
                     các anh xây thật đẹp
 để chia xẻ vinh quang
             phải tự tạo
  định luậ duy nhất
             của tập thể lớn lao
xây lên
          bởi  chúng ta
chủ nghĩa xã hội
              những đồng chí mới
hãy thử lại nút mở
                cuốn từ đển cỏn con  Léthé
để tìm ra
 di hài danh từ :
                     đĩ điếm
                         phong tỏa
                                   ho lao

Với  các anh
             những người mới
                      nhanh nhẹn, khỏe mạnh
thi sĩ
      tôi quét
           đờm  rãi buồng phổi
                               bằng lưỡi
tôi phỉ nhổ
           vào bích chương
những năm dài nối tiếp
             đem lại cho tôi dáng dấp
một hiện tượng
               bọn hủ lậu
                            đuôi dài
đồng chí
         từng có mặt
                hãy chạy nước kiệu
                                        cho nhanh,
càng nhanh hơn đến đích
những ngày
             của chương trình ngũ niên

Tôi
        không có một xu
những vần thơ tôi
               hướng về phia tả
có bao giờ
              nhà tôi có đồ đạc
                       từ thợ mộc làm
nên thành thật
              nhận rằng
       tôi chẳng cần gì cả !

Trước
        đám C.C.C.
                những năm trong sáng
ở trên
      là bọn can đởm
                  và
                          bọn ăn cắp thi ca,
tôi đứng dậy
         như con bài của Đảng
toàn tập
          tác phẩm của tôi :
                             Bolcheviks ...
 []
         (  bản dịch tiếng Pháp của Elsa Triolet & Louis Aragon ) 

----
* -   trong chiến dịch chống bệnh truyền nhiễm, dân chúng buộc phải học tập" đừng uống nước chưa đun sôi ".   Công việc này rất thích hợp với Maiakovsky, bởi ông rất thích sạch sẽ .   Trong một vở kích ông viết vào 1929" Con rệp" ,  tác giả hình dung tương lai  liên bang Xô Viết sẽ là một thế giới gần giống như " phòng mổ " mà xưa kia bọn  đối thủ gióng chuông dưới nhãn hiệu : " khô khan là phòng thí nghiệm" - coi đó  là một kỷ niệm của bệnh dịch tả ." ( Elsa Triolet chú thích ).

**   -nguyên văn bài,  như sau " Mitrekas tóc xoăn  /  Koudreikas xảo quyệt "  - hai tĩnh từ ấy được đặt ra hợp với cội rễ của 2 danh từ Mitrekas, Koudreikas,   tên 2  nhà thơ trẻ đương đại .   Tên của họ được đưa vào trong bài thơ này chỉ là một cách tác giả" chơi chữ "   .( Elsa Triolet chú thích ) .

***   bản tiếng pháp " comme un hérorossignol esseninien " trong bài viết,  như có tiếng hát  được phong  tước
 " vương công " ( prépaladin) .  Tước " vương công( paladin) là của thời xa xưa .   Cũng tinh thần đó,   người ta ghép danh từ anh hùng ( héros) và họa mi ( rossignol) thành chữ mới " hérossignol ". ( Elsa Triolet chú thích ).


( trích MAIAKOVSKY & MỐI TÌNH CÂM  / ELSA TRIOLET -
 bản việt ngữ Đường  Bá Bổn  - Nxb Đồng  Nai tái bản  2003, 
  theo bản in Nxb   Đại Nam văn hiến,    Saigon 1963   - tr.  111-  118).
                         
      

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét